Ameliyat kararı verilen menisküs yırtığı hemen ameliyat edilmeli mi?
Menisküsler diz eklemi içerisinde bulunan; eklemin korunması, stabilitesinin sağlanması ve eklem kıkırdağının beslenmesi gibi birçok fonksiyonu bir arada yerine getiren yarım ay şeklinde kıkırdak yapılardır. Menisküs yırtıkları değişik şekillerde oluşabilir. Genç aktif hastalarda genellikle zorlanma veya spor travmasına bağlı olarak ortaya çıkarken, orta yaşın üzerinde dokuların su içeriğinin azalması sonucu meydana gelen dejenerasyon nedeni ile ortaya çıkar. Bilindiğinin aksine menisküs yırtığı gerçekten sadece sporcu hastalığı değildir. Profesyonel sporcular yaralandığında basında konu gündeme geldiği için insanlar sanki sadece sporcularda bulunan bir hastalıkmış gibi algılamaktadır. Oysa orta yaşın üzerinde normal bireylerde daha sık ortaya çıkmaktadır.
Günümüzde MR görüntüleme yönteminin kolay ulaşılabilir olması nedeni ile nerede ise her dizi ağrıyan hastaya MR çekilmekte, MR raporunda menisküs yırtığından bahseder ise mutlaka ameliyat edilmesi gerekirmiş gibi bir algı ortaya çıkmaktadır. Oysa unutulmaması gerekir ki diz ağrısına neden olan menisküs yırtığı dışında sebepler de vardır. Hastanın MR raporunda menisküs yırtığı mevcut olması mutlaka ağrısının bu yırtığa bağlı olduğu anlamına gelmez. Diz ağrısı ile ortopedi polikliniğine başvuran hastanın mutlaka detaylı diz muayenesinin yapılması gerekir.
Menisküs yırtığının tedavisine karar verildiğinde tedavi cerrahidir. Menisküs yırtığı ilaç ile tedavi edilemez.
Menisküs yırtığında nasıl bir cerrahi tedavi uygulanır?
Menisküs yırtığında artroskopik cerrahi ile tedavi uygulanmaktadır. Eklem açılmadan anestezi altında ameliyathane şartlarında kameralı borular ile eklem içerisine girilir, eklem içerisi monitör üzerinden görülerek kapalı ameliyat uygulanmaktadır. Hasta bazen aynı gün bazen de bir gece hastanede yatırılarak taburcu edilmektedir.
Kimlerde menisküs yırtığı hemen tedavi edilmelidir?
Gençlerde ve sporcularda menisküs yırtığı hemen tedavi edilmelidir. Mensiküsler diz eklemi için oldukça faydalı yapılardır. Bazı taze yırtıklarda dikildiğinde iyileşme şansı vardır, ancak kronik yırtıklarda başarı şansı azalmaktadır. Bu nedenle yırtılan kısım çıkarılmaktadır. Özellikle genç hastalarda menisküs yırtığı uzun dönemde tedavi edilmediği takdirde ağrı yapmasının yanı sıra yırtık tedavi edilmediğinde eklem yüzeyinde oluşacak pürüz nedeni ile eklem kıkırdağı hasar görmektedir. Oysa orta yaş üstü hastalarda eklem kıkırdağı zaten yaşa bağlı olarak yıprandığı için eğer yırtığa bağlı ağrı ve kilitlenme şikayeti yoksa sırf MR raporunda menisküs yırtığı yazıyor diye ameliyat etmeye gerek yoktur.
Her diz ağrısı menisküs yırtığı mıdır?
Özellikle günümüzde menisküs yırtığı bulunan hastalarda gözden kaçan veya daha az üzerinde durulan bir konuya dikkat çekmek istiyorum:
MR raporunda menisküs yırtığı var diye detaylı muayene yapmadan hemen ameliyat kararı vermek bazen telafisi zor sonuçlara yol açmaktadır. Tıbbi olaraksausage “Kondromalazi patella”sausage olarak ifade ettiğimiz, Türkçesi sausage“diz kapağısausage sausagekıkırdağının yumuşaması”sausage hastalığı, kronik menisküs yırtığı bulunan hastaların hemen tamamında görülen bir durumdur. Hasta menisküs yırtığı sebebi ile o taraf bacağını daha az kullandığı için o bacakta adele zayıflaması meydana gelir, bunun sonucunda da diz kapağı aşırı sürtünmeye başlar ve bir süre sonra kıkırdak yumuşaması hastalığı oluşur. Bu hastaların hemen menisküs yırtığı nedeni ile ameliyat edilmesi adele zayıflığını daha da arttırarak ameliyattan sonra hastanın ağrılarının şiddetlenmesine neden olur. Hastanın daha sonra bu ağrıların giderilmesi için uzun süre fizik tedavi görmesi gerekebilir. Bu nedenle diz ağrısı şikayeti ile polikliniğe başvuran hastanın detaylı muayenesinin yapılması, ağrının menisküs yırtığından mı yoksa diz kapağı kıkırdak yumuşamasından mı olduğunun ayırt edilmesi çok önemlidir. Biz kendi hastalarımızda menisküs yırtığı ameliyatı yapmadan önce eğer adele zayıflamasına bağlı kıkırdak yumuşaması mevcut ise mutlaka en az 20 gün süre ile kas güçlendirici egzersiz uyguluyoruz. Egzersizle diz kapağı ağrıları geçen hastayı tekrar muayene ederek menisküs yırtığı için ameliyat gerekip gerekmediğine karar veriyoruz.