sausageDiyabet Tanı ve Sınıflamasısausage
sausageDiyabet Tanımı ve Tiplerisausage
sausage• Diyabet, insülin sekresyonu ve/veya etki mekanizmasındaki bozukluklar sonucu ortaya çıkan, hiperglisemi ile karakterli bir grup metabolik hastalıktırsausage
sausage• Diyabette görülen kronik hiperglisemi ise göz, böbrek, sinirler, kalp ve damar dokusunda uzun dönem hasar, fonksiyon kaybı ve yetmezliğe neden olmaktadırsausage
sausagePatolojik mekanizmalarsausage
sausage• Pankreas ß-hücrelerinin otoimmün yıkımı ile insülin yetmezliği ve ardından insülin direncisausage
sausage• Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasındaki anormallikler (insülinin hedef dokulardaki yetersiz etkisine bağlıdır)sausage
sausage• Yetersiz insülin etkisi (yetersiz insülin salgısı ve/veya azalmıs doku yanıtı)sausage
sausage• Yetersiz insülin salgısı ve/veya azalmıs doku yanıtı sıklıkla hastada aynı anda görülür, tek basına olmadıkça hangisinin hiperglisemiye neden olduğu anlasılamamaktadırsausage
sausageHiperglisemi semptomlarısausage
sausage• Poliürisausage
sausage• Polidipsisausage
sausage• Kilo kaybısausage
sausage• Polifaji (bazen)sausage
sausage• Bulanık görmesausage
sausage– Büyüme geriliğisausage
sausage– Bazı enfeksiyonlara yatkınlıksausage
sausage• Kontrolsüz diyabetin sonucu olarak hayatı tehdit eden hiperglisemik ketoasidoz veya nonketotik hiperozmolar sendromsausage
sausageKomplikasyonlarsausage
sausage• Özellikle uzun dönemdesausage
sausage– Görme kaybına ilerleyen retinopatisausage
sausage– Böbrek yetmezliğine ilerleyen nefropatisausage
sausage– Charcot eklemi, ayak ülseri ve ampütasyona ilerleyen priferik nöropatisausage
sausage– Gastrointestinal, genitoüriner, kardiyovasküler semptomlar ve seksüel disfonksiyona neden olan otonom nöropatisausage
sausage– Hipertansiyon ve lipoprotein metabolizması anormalliklerisausage
sausageDiyabet Tiplerisausage
sausage• Diyabet vakalarının önemli bir bölümünü tip I ve II oluşturursausage
sausage• Tip I’de mutlak insülin yetmezliği vardır, otoimmün patolojik sürece ait antikor vb kanıtlar bulunursausage
sausage• Tip II, insülin yetersizliğine ek olarak insülin direnci ile birliktedirsausage
sausage• Diğer grup diyabetlilerde klinik bulgular olmadan hedef dokularda hipergliseminin derecesine göre patolojik ve fonksiyonel değişiklikler görülebilirsausage
sausage• Bu durum Oral glukoz tolerans testi (OGTT) veya açlık glukoz düzeyi ölçümü ile saptanabilirsausage
sausage• Hiperglisemi (eğer varsa) şiddeti altta yatan hastalık sürecine bağlı olarak zamanla değişebilirsausage
sausage• Hastalık ilerleyebilir ancak bu hiperglisemi oluşturmayabilirsausage
sausage• Aynı hastalık süreci diyabet tanı kriterlerini tam olarak karşılamadığından bozulmuş glukoz toleransına neden olabilirsausage
sausage• Bazı vakalarda yeterli glisemik kontrol kilo kaybı, egzersiz ve/veya oral hipoglisemiklerle sağlanabilirsausage
sausage• Bu vakalar insüline ihtiyaç duymazlarsausage
sausage• Rezidüel insülin sekresyonu olan ancak yeterli glisemik kontrol için dısardan insüline ihtiyaç duyan vakalar da insülin olmadan yasayabilirsausage
sausage• Ancak ileri derece ß-hücre yıkımı olan, rezidüel insülin sekresyonu olmayanlar ise dısardan insülin almadan yasayamamaktadırsausage
sausage• Metabolik anormallik ilerleyebilir, gerileyebilir veya aynı kalabilirsausage
sausage• Bu nedenle hipergliseminin dercesi altta yatan metabolik döngünün ağırlığını ve tedaviye yanıtı göstermektedirsausage
sausageSınıflamasausage
sausage• Diyabetin tipinin belirlenmesi hastanın tanı anındaki durumuna bağlıdır ve hasta sıklıkla tek bir sınıfa dahil edilemezsausage
sausage• Örneğin gebelik diyabeti olan bir kisinin hiperglisemisi doğum sonrası devam edebilir ve bu durumda tip II olarak sınıflanabilirsausage
sausage• Ya da yüksek doz kortikosteroid alan bir hasta diyabet olabilir ve ilaçlar kesildiğinde normoglisemik duruma gerileyebilir, fakat yıllar sonra tekrarlayan pankreatit atakları sonrası diyabet gelisebilir Sınıflamasausage
sausage• Bir baska örnek olarak tiyazid diüretikleri verilebilirsausage
sausage• Tiyazid diüretikleri sonrası da diyabet gelisebilir, çünkü bu ilaç hiperglisemik etkilere sahiptirsausage
sausage• Sonuç olarak hipergliseminin patogenezini anlamak ve etkin şekilde tedavi etmek, diyabetin sınıfını belirlemekten daha önemlidirsausage
sausage1. Tip I Diyabet (ß-hücre yıkımı, sıklıkla mutlak insülin yetmezliğine gider)sausage
sausage• İmmün aracılı diyabetsausage
sausage• İdiyopatik diyabetsausage
sausage2. Tip II Diyabet (İnsülin direnci ve göreceli olarak insülin yetmezliği ile insülin salgılanma kusuru ve insülin direnci arasında değişen vakalar)sausage
sausage3. Diğer spesfik diyabet tiplerisausage
sausage• Genetik ß-hücre kusurlarısausage
sausage• Genetik insülin etkinlik kusurlarısausage
sausage• Ekzokrin pankreas hastalıklarısausage
sausage• Endokriopatilersausage
sausage• İlaç veya kimyasal aracılı diyabetsausage
sausage• Enfeksiyonlarsausage
sausage• İmmün-aracılı diyabetin az rastlanan formlarısausage
sausage• Diyabetle iliskili diğer genetik sendromlarsausage
sausage4. Gestasyonel Diyabetsausage
sausage• Gebelikte başlayan veya gebelikte saptanan herhangi bir glukoz intoleransı olarak tanımlanmaktadırsausage
sausageBozulmuş Glukoz Toleransı (BGT)sausage
sausage• Glukoz düzeyleri diyabet tanısı kriterlerini karşılamayan ancak normal olarak değerlendirmek için yüksek glukoz düzeylerine sahip kişileri tanımlamaktadırsausage
sausage– Açlık plazma glukozu 100≤ FPG sausage
sausage– OGTT 2. saat kan glukozu 140≤ PG sausage
sausage• Açlık glukozu;sausage
sausage– sausage
sausage– 100–125 mg/dL BGTsausage
sausage– ≥126 mg/dL Diyabet (tanı OGTT ile doğrulanmalı)sausage
sausage• OGTT yapıldıysa glukoz yükleme sonrası 2. saat;sausage
sausage– sausage
sausage– 140–199 mg/dL BGTsausage
sausage– ≥200 mg/dL Diyabet (bariz hiperglisemi yoksa tanı doğrulanmalı)sausage
sausageBGTsausage
sausage• BGT saptanan hastalar günümüzde pre-diyabet olarak kabul edilmektesausage
sausage• BGT, gebelik yokluğunda önemli bir klnik durum değildir ancak bu kisiler diyabet ve kardiyovasküler hastalık gelisimi için risk tasımaktadırlarsausage
sausage• Bu vakaların diyabetin herhangi bir tipinin ara evresinde olduğu söylenebilirsausage
sausage• Özellikle abdominal obesite, TG ve/veya HDL-C tipi dislipidemi ve hipertansiyon bulunan metabolik sendromla iliskilidir BGTsausage
sausage• %5-10 kilo kaybı ile birlikte egzersiz ve bazı ilaçların bu vakalarda diyabet gelisimini geciktirdiği ancak kardiyovasküler risklerini azaltıp azaltmadığı bilinmemektedirsausage
sausage• Günlük hayatta normoglisemiktirler, HbA1c düzeyleri normal sınırlardadırsausage
sausage• Sıklıkla OGTT ile hiperglisemi saptanırsausage
sausageDiyabet Tanı Kriterlerisausage
sausage• Diyabet semptomları ile birlikte rastgele kan glukoz düzeyinin 200 mg/dL üzerinde olması veya açlık plazma glukoz düzeyinin 126 mg/dL üzerinde olması veya dünya sağlık örgütü tarafından önerildiği gibi 75 gr glukoz yüklemesi sonrası 2. saat kan glukoz düzeyinin 200 mg/dL üzerinde olması gibi bariz hiperglisemi varlığı diyabet tanısını koydurursausage
sausage• Eğer bariz hiperglisemi yoksa bir gün sonra kan glukoz ölçümü (OGTT ile veya değil) tekrarlanmalısausage
sausage• Günümüzde HbA1c ile tanı konması önerilmemektedirsausage
sausageGestasyonel Diyabet (GDM) Tanısısausage
sausage• Gebelikte anormal glukoz toleransı kriteri Carpenter ve Coustan tarafından 1982’de tarif edilmistirsausage
sausage• ADA 1997’den bu yana, 75 g 2 sa OGTT ile birlikte bu kriterlerin de kullanımını önermektedirsausage
sausageGDMsausage
sausage• Geçmiste tüm gebelerin GDM yönünden taranması önerilmekteydisausage
sausage• Gebelikte glukoz intoleransı gelisimi için düsük risk tasıyanların taranması, maliyet etkinlik açısından önerilmemektedirsausage
sausageGDM için düsük risksausage
sausage• sausage
sausage• Normal kilosausage
sausage• Ailede (1. derece akraba) diyabet hikayesi olmamasısausage
sausage• Anormal glukoz metabolizması hikayesi olmamasısausage
sausage• Herhangi bir gebelik komplikasyonu hikayesi olmamasısausage
sausage• İspanik, yerli veya afrikalı amerikalılar ile pasifik adalı gibi yüksek diyabet prevalansı olan etnik gruptan olunmamasısausage
sausageGDM risk değerlendirmesisausage
sausage• Belirgin obesite, özgeçmiste GDM hikayesi, glikozüri veya ailede diyabet gibi yüksek riskli gebeler en uygun zamanda glukoz testine alınmalısausage
sausage• Eğer bu yüksek riskli gebelerde baslangıç taramasında GDM saptanmazsa gebeliğin 24- 28. haftalarında test tekrarlanmalıdırsausage
sausage• Açlık glukozu ≥126 mg/dL ve rastgele kan glukozu ≥200 mg/dL ise tanı kesindirsausage
sausageGDM Tanısısausage
sausage• Bariz hiperglisemi yoksa tanının doğrulanması için test bir sonraki gün tekrarlanmalıdır (doğrulama için glukoz yüklemesine gerek yoktur)sausage
sausage• Ortalama risk grubundaki gebelerde tanı için 2 yaklasım vardırsausage
sausage– Tek basamaklı tanı: Öncesinde glukoz taraması yapmadan doğrudan OGTT (yüksek riskli hastalarda maliyet-etkin)sausage
sausage– İki basamaklı tanı: 50 g glukoz yükleme sonrası 1. sa kan glukoz >140 mg/dL ise OGTT yapılırsausage
sausage•Eşik değer olarak >140 mg/dL %80 gebeyi ayırır, cut-off >130 mg/dL kullanılırsa %90 sausage
sausageGDM Tanı Kriterlerisausage
sausage• 100 g OGTT için tanı kriteri O’Sullivan ve Mahan’ın 1964 yılındaki çalısmalarından kaynaklanmaktadırsausage
sausage• Carpenter ve Coustan bu kriterleri modifiye etmistirsausage
sausage• Alternatif olarak bu test 75 g glukoz yüklemesi ile de yapılmaktadır ancak 100 g OGTT kadar doğrulanmamıştırsausage
sausage(Diabetes Care 2006;29 Suppl 1:s43-s48, Çeviren:Dr.A.Erkin Bozdemir)sausage
)