Dudak-damak yarıkları, embriyolojik dönemde çeşitli nedenlerden dolayı bebeğin yüz bölgesindeki yapıların birleşme kusuru nedeniyle ortaya çıkar.

Bu doğumsal anomalinin tek bir sebebi yoktur; genetik faktörler rol alabildiği gibi, akraba evliliği, gebelikte geçirilen viral (virüslerin neden olduğu) enfeksiyonlar, bazı vitamin eksiklikleri, gebelikte annenin sigara veya alkol kullanımı gibi pek çok nedenden ötürü de bu anomali oluşabilir.

Dudak-damak yarıklı bireylerde ortaya çıkan çok yönlü sorunlar, bu olguların bir ekip yaklaşımı ile, farklı uzmanlık dallarından hekimlerin ortaklaşa çalışmasıyla tedavisini gerektirmektedir. Cerrahi operasyon öncesinde, ortodontist tarafından dokuların şekillendirilmesi amacıyla uygulanan plaklar, tedavinin ilk aşamasını oluşturmaktadır. Bu işlem nasoalveolar molding olarak isimlendirilmektedir. Bu uygulama hem bebeğin daha rahat beslenmesini sağlarken hem de plastik cerrahlar tarafından yapılacak operasyonda dokuların daha gerilimsiz kapatılmasına imkan vermektedir. Dudak- damak yarıklı hastalarda daimi dişlerin sürmeye başladığı 7-8 yaş döneminde ortodontik tedavi başlayabiliir.

Bu bireylerde en sık rastlanan ortodontik sorunlar, üst çenede darlık ve gelişim yetersizliği ile yarık bölgesinde diş eksiklikleridir. Gereken durumlarda yarık bölgesine kemik grefti uygulaması ile bu bölgede sürecek olan dişlerin kemik desteği arttırılabilir. Çenelerarası ilişki bozuklarının tedavisinde ortognatik cerrahi tedavilere ihtiyaç duyulabilmektedir.