Siz bir Doktor musunuz?
Varikosel, testislerdeki kan boşalmasını sağlayan venlerin (toplardamar) genişlemesiyle testise hasar veren bir damar hastalığıdır. Testisten çıkan toplar damarların aşırı ve anormal olarak genişlemiş olması, testiste ısı etkisi ve beslenme bozukluğu sonucu sperm üreten hücreleri toksik bazı maddelerle karşı karşıya bırakır ve sperm üretimini kötü yönde etkiler. Böyle bir durum cerrahi müdahale ile düzeltilir. İnfertilite sebebiyle başvuran hastaların %30-40’ında tespit edilir. Varikosel erkek infertilitesinin en sık rastlanan patolojisidir. Sol tarafta daha sık gözlenirken, her iki tarafta olma oranı oldukça yüksektir.
Varikosel genellikle hiçbir belirti vermez. Aşağıdaki belirtilerle karşımıza gelebilir:
- Testislerde ağrı
- Testislerde küçülme
- Testislerde dolgunluk hissi
- İnfertilite (kısırlık)
- Gözle görülebilen veya ele gelen genişlemiş damarlar
Varikosel Nasıl Teşhis Edilir?
Varikosel tanısı fizik muayene ve skrotal doppler ultrasonografi ile konmaktadır.
Hastalığın Seyri Nasıldır?
Varikosel, ilerleyici testis hasarı ile seyrederek testis gelişiminde gerilemeye ve sperm üretimini bozarak kısırlığa neden olabilir. Varikosel, genellikle bulgu vermez, kısırlık nedeniyle başvuran ve tetkik edilen erkeklerde tespit edilir. Erişkin yaşlarda varikosel, sperm değerlerinde değişikliklere yol açar.
Varikosel Nasıl Tedavi Edilir?
Varikoselin tedavisi ameliyattır. Varikosel tedavisinin en önemli amacı fertiliteyi korumak ve sağlamaktır. Ameliyat genel anestezi veya spinal anestezi altında yapılabilir. Ameliyat sırasında mikroskop kullanılması önerilmektedir. Ameliyat kasık bölgesinde yapılan küçük bir kesi ile yapılır. Testisi drene eden damarlar bağlanır.
Operasyon tek taraflı olduğunda 45 dakika, iki taraflı olduğunda 90 dakika sürmektedir.
Hastaların ameliyat sonrası 1-2 hafta cinsel ilişkiden uzak durması ve 4 hafta spor aktivitelerini uygulamaması önerilir.
Varikosel tedavisi ile hastaların %50-80’ninde sperm kalitesinde düzelme, %35’inde spontan gebelik elde edilir. Varikoseli olan fakat tedavi edilmeyen hastalarda ilerleyen yıllarda varikosele bağlı ilerleyici hasar devam eder, varikosel derecesi artar, testis hacminde küçülme, serum hormon değerlerinde bozulma (testosteron düzeyinde azalma) ve sperm değerlerinde kötüleşme görülebilir.
Varikosel tedavisi sonrası gebelik oranları tedavi edilmeyen erkeklere göre daha fazladır. Dünya Sağlık Örgütü’nün desteği ile yapılan bir çalışmada gebelik oranları, varikosel ameliyatı olanlarda, olmayanlardan 6 kat fazla olduğu saptanmıştır.
Koruyucu Tedbirler Nelerdir?
1. Fazla ayakta durmamaya dikkat edilir. Akşam mutlaka otururken ayakların yükseğe kaldırılması sağlanır.
2. Testis torbasındaki kan drenajını önleyen hareketlerden kaçınılır.
3. Testis ve torbanın hareketini önleyen kot gibi dar pantolon giyilmemesi önerilir.
İzlemde Neler Yapılır?
Varikosel ameliyatı sonrası en az 1 yıl süreyle veya gebelik sağlanıncaya kadar 3 ayda bir semen analizi (spermiogram) tekrarlanmalıdır.
Çocuğu olmayan ailelerin değerlendirilmesinde ilk olarak erkekten başlanmalıdır. Korunma yöntemi uygulanmadığı halde 1 yıldır çocuğu olmayan erkek hastaların hemen üroloji uzmanına başvurması ve muayene olması önerilir.
