İç kulağımızda vücudun konumunun baş hareketlerine göre algılanmasını sağlayan denge taşları ya da denge kristalleri mevcuttur.
Ani baş hareketleri ile bu kristaller yerinden koparak oynayabilmektedir. Özellikle yüzme gibi ani boyun çevirme hareketlerinin olduğu faaliyetlerde bu taşlar kopabilir ya da yerinden oynayabilir.
Başın yatay düzlemde her iki yana çevrilmesi ile artan baş dönmesi tipik olarak BPPV bulgusudur. Yüzme esnasında böyle bir durumla karşılaşıldığında yapılması gerekenler:
- Yüzme sonlandırılarak başı çevirmeden havuz ya da denizden çıkılmalıdır.
- Mümkünse, vücudun üst kısmı 45 derece yukarıda kalacak şekilde yatılmalıdır.
- Baş hareketlerini kısıtlayabilen bir boyunluk takılabilir.
Baş dönmesi devam ediyorsa bir KBB hekimine danışılmalıdır.
BPPV hastalığının başlangıcı genellikle anidir. Birçok hasta aniden doğrulup oturmaya çalışırken baş dönmesini fark ederek uyanır. Hastalığın şiddeti çok geniş bir spektrumu kapsar. Aşırı durumlarda hastalarda, en ufak baş hareketiyle bulantı ve kusma görülebilir. Bazen hastalar, fazla miktardaki nistagmusa (gözde istemsiz oynama) rağmen, diğer hastaların aksine hasta nispeten etkilenmemiş gibi görünebilir. BPPV sahip insanlar genellikle şiddetli baş dönmesi baş hareketleri ile tetiklendiğinden, başlarını hareket ettirmekten kaçınırlar. Bazı hastalarda çok az belirti bulunabilir (bu durumlar kopan kristal miktarı ile ilişkili olabilir). Denge taşı kopmasında teşhis ve tedavi için ayrı ayrı manevralar mevcuttur. En sık görülen form olan, arka yarım daire kanalı içerisinde kristal kopması olan ve tanısında Dix Hallpike testinin kullanıldığı posterior kanal BPPV’ sidir. Manevralarla genelikle sorunsuz iyileşme olmaktadır.
BPPV’ de standart tedavi yöntemi, kristalleri yerine oturtulmasına yönelik maveraların yapılmasıdır. Bununla birlikte hastanın izlem ve takibi, vestibulosupresan ilaç kullanımı, vestibüler rehabilitasyon gibi tedavi seçenekleridir.
Epley Manevrası, Semont Manevrası, Brandt & Daroff Manevrası, Barbekü Manevrası ve bunların küçük varyasyonları BPPV tedavisi için yayımlanmıştır. Bu maveralar denge taşlarının yeniden yerine oturtulması için çeşitli kafa ve vücut hareketlerini içermektedir.
Yüzme esnasında diğer baş dönmesi nedenleri:
- Kulak zarına ani soğuk su temasına bağlı baş dönmesi olabilir.
- Kulak zarında delik alanlarda, orta kulağa ani su kaçmasına bağlı şiddetli baş dönmesi ve işitme kaybı ortaya çıkabilir.
Siz bir Doktor musunuz?
