Kışlık Elbiseler

İnsanlar hayatlarında birçok olayla karşılaşırlar. Bazen yaşadıkları olaylara üzülür, bazen mutlu olur, bazen de çöküntüye vesile olur. Yaşadığımız duyguları elbiselerimize benzetecek olursak hangi mevsimde hangi elbiseyi giymemizi iyi bilmemiz gerekir.

Örneğin; Havaların sıcak olduğu bir gün yazlık elbiselerini giyen Ahmet,  Yolda yürürken aniden yağmur bastırıyor. Yağmurda ıslanan Ahmet hemen eve dönüyor ve elbiselerini değiştiriyor. Kurulanırken aynı zamanda da televizyonu açıyor ve haberlerde hava durumu yayınlanıyor, haberde havaların bir hafta kadar soğuk geçeceği söylüyordu. Bu haberden sonra kışlık elbiseleri çıkarmanın iyi olacağını düşünerek elbiselerini çıkarıyor.

Yukarıda ki örnekten yola çıkarak; Ahmet’in kendini mutlu hissettiği bir gün yolda yürürken birden telefon çalıyor. Arayan annesi babasının kalp krizi geçirdiğini ve şuan hastane de olduğunu söylüyor ( aniden yağan yağmur ). Mutlu olduğu bir dönem de nasıl bir tepki vereceğini bilemiyor. Hemen hastaneye gidiyor yolda bu olayı düşündükçe duygu durumu değişiyor üzüntü ve sıkıntı basıyor ( kışlık elbiseler ). Hastaneye vardığında babasının çok riskli bir kalp krizi atlattığını fakat hala riskin devam ettiğini, babasının bir hafta kadar hastanede kalması gerektiğini öğreniyor ( hava durumu ). Bu süre içinde yaşayacağı duygu durumu üzüntü sıkıntı ( kışlık elbiselerini çıkarıyor) olacaktır.

Buraya kadar verilen tepki ve içine girilen duygu durumu beklenen bir durumdur.

Daha sonra Ahmet hep babasının hastane de olma durumunu düşünüyor ve üzülüyor.

Hiç aklından çıkaramıyor olumsuz şeylerin olacağını düşünüyor olumsuz şeylerin olacağını düşünerek üzüntü ve sıkıntı düzeyini artırıyor ( havaların daha soğuk olacağını düşünüp kat kat giyiyor ). Aradan üç gün geçiyor kötü şeylerin olacağını düşünen Ahmet’in üzüntüsü ve sıkıntısı kat kat artıyor ( kışlık elbiseleri kat kat giydikçe terlemeye başlıyor).Babasının, kötü sonla biteceğini düşündüğü hasta olma sürecini bir türlü aklından çıkaramıyor. Arkadaşları Ahmet’e ‘’ Neden bu kadar çok üzüyorsun kendini?’’ diye sorduklarında Ahmet ‘’ Babam hastanedeyken daha farklı bir tepki vermem’’ diyor ( havalar soğuk terlesem de bu elbiseleri çıkaramam).Arkadaşları ama Ahmet kendine zarar veriyorsun diye uyarsalar da Ahmet bu uyarıları yok sayıyor. Çünkü çok güçlü bir inancı var (Babam hastanedeyken daha farklı bir tepki vermem). Babasının durumu ile ilgili olumsuz düşünceleri aklından atamayan Ahmet artık uyku problemi yaşamaya başlıyor. Kâbuslar ve uykusuz geceler artık Ahmet’e arkadaşlık ediyor ( terleme gittikçe artıyor).Bir sabah aynanın karşısına geçen Ahmet gözlerinin altı morarmış, kilo vermiş halini görüyor içinden babam hastanedeyken daha farklı tepki veremem diyor. Bu halini olması gereken bir halmiş gibi iç konuşmalarıyla onaylıyor. Ahmet içinde bulunduğu durumu ve verdiği tepkinin düzeyini insan gerçeklerinde uzaklaştığının farkında değil. Kat kat giydiği kışlık elbiselerini göremiyor bu kadar giysi havaya uygun olmadığının farkına varamıyor. Hava çok soğuk üşümemem gerekiyor elbiselerin birisini bile çıkarmamalıyım diye düşünüyor. Aradan bir hafta geçiyor ve babasının bir ameliyat sonrası eski sağlığına kavuşacağını öğreniyor. Bunu duyunca mutlu oluyor ve her şeyin düzeleceğini düşünüyor. Fakat bir süre sonra yaşadığı sıkıntı ve üzüntü ilginç bir şekilde üzerinden atamadığını fark ediyor ( hava açılıyor ama kazaklar hala duruyor). Babası tamamen iyileşip hastaneden ayrılıyor. Bir süre sonra Ahmet’in yaşadığı üzüntü hali geçmiyor. Hala kazakları çıkaramadı Ahmet, hava açıldı günlük güneşlik, çok fazla terliyor, sıkılıyor ama kazakları çıkarmadığını fark edemiyor. Ahmet’in yorumu içimde bir şey var sıkılıyorum bir üzüntü bürümüş sanki içimi ama nedenini bilmiyorum.

Ahmet gibi birçok insan olaylara aşırı tepki veriyor ve verdiği tepkinin düzeyini insan gerçeklerinden uzaklaştığını fark edemiyor. Verdiği tepkiyi gereklilik olarak görüyor ve farklı davranma ihtimalini sıfıra indiriyor. Bir insanın babası veya herhangi yakını bu gibi olayla karşı karşıya kaldı mı elbette vereceği tepki üzülme olacaktır. Ama aşırı üzülüp elbiseleri kat kat giymenin kendimize zararından başka bir işlevi yoktur. Aşırı üzülme ortadaki olumsuz havayı ve karabulutları yok etmeye de bir faydası yoktur. Ahmet’in üzülmesi babasını iyileştirecekse üzülmesinde yarar vardır. Babasının iyileşme süreci, Ahmet’in üzüntü kat sayısı artınca hızlanacaksa evet üzülmekte haklı diyebiliriz. Ama böyle bir şey de söz konusu olmadığı için aşırı üzülmenin, kontrolü kaybetmenin kendimize zararından başka bir etkisi yoktur.

Eğer buna benzer bir durumda iseniz içinizde bir sıkıntı sizi yiyip bitiriyorsa, nedenini bilmediğiniz veya bildiğiniz fakat çözüm bulmakta zorluk çektiğiniz. Bulduğunuz çözümleri işleme geçirmekte sorun yaşadığınız. Farkında olmadığınız kazaklarınız varsa veya farkında olduğunuz ama çıkarmakta güçlük çektiğiniz kazaklarınız varsa. En kısa zamanda bir ruh sağlığı uzmanından ( psikolog, psikiyatr, psikolojik danışman ) yardım almanız sizin için atılmış iyi bir adım olacaktır.

* Bu yazının yazılma amacı bir bakış açısı yaratmak ve farkındalığı artırmaktır. Tedavi etme amacı güdülmemiştir.

Psk. Ayhan ALTAŞ