Kızlık Zarı (Hymen-Himen)

Kızlık Zarı (Hymen-Himen)

Bu makale kızlık zarı hakkında detaylı bilgi vermek, toplumda kızlık zarı konusunda bilinmeyen ya da yanlış bilinen konuları aydınlatmak için hazırlanmıştır.

Kızlık zarı hakkında genel bilgi:

Kızlık zarının Latince adı HYMEN’dir. Kızlık zarı (hymen) adı eski Yunan'dan gelir. Yunan mitolojisinde evlilik tanrısının adı Hymen (himen) dir. Eski Yunanda gerdek gecesi evlilik tanrısına adandığı için kızlık zarına hymen adı verilmiştir. Kızlık zarının ortası delik olup servikovaginal sekresyonlara ve adet kanına geçit verir. Genellikle kızlık zarı ortasındaki deliğin şekline ve yapısına göre isimlendirilir. Kızlık zarının yapısı, şekli, esnekliği her kadında farklıdır. İlk cinsel birleşmeden sonra kanama olup olmaması kızlık zarının şekline ve yapısına bağlıdır. Kızlık zarı bir kez yırtıldıktan sonra bir daha eski haline gelemez. İlk ilişkide yırtılmayan çok kalın ya da kapalı olan kızlık zarları jinekolog tarafından uyuşturularak kolaylıkla açılabilir. Kızlık zarı onarımı yalnız bir jinekolog tarafından yapılabilir. Kızlık zarı onarımı yapıldığı ancak bir jinekolog muayenesi ile ya da bir adli tabip tarafından anlaşılabilir.

Kızlık zarının toplumsal önemi:

Kızlık zarı bizde olduğu gibi daha birçok kültürlerde de sosyal ve kültürel önemini korumaktadır. Müslüman toplumlarında kızlık zarı ilk defa cinsel ilişki olup olmadığının kanıtı olarak çok büyük önem taşır. Bekaret konusu özellikle doğu toplumlarında çok önemli bir konudur. Buna rağmen son zamanlarda tüm toplumlarda bu konuda bir rahatlama da izlenmektedir. Gençlerin bir kısmı evlenmeden önce cinsellik yaşamalarına rağmen, bu konu tabu olarak kabul edildiğinden daha sonra birlikte gelerek bile kızlık zarını diktirmek istemektedirler.

İlk kez cinsel ilişkiye girdiği halde kanaması olmayan bir çok genç kız, bakire değil gerekçesi ile jinekoloğa muayene ettirilmekte bu ise genç kız için son derece onur kırıcı aşağılayıcı bir davranış olarak algılanmakta ve daha evliliğin ilk gününde genç kızların öz güvenleri zedelenmektedir. Daha evliliğin başlangıcında yaşanan bu güvensizlik ortamı çok zaman boşanmalarla sonuçlanmaktadır. Bu nedenle toplumun kızlık zarlarının yapısı konusunda bilgilenmesi ve evlenecek çiftlerin karşılıklı birbirlerine güveni çok büyük önem taşımaktadır.

Kızlık zarı geniş olan ve bu nedenle ilk cinsel ilişkide kanamadığı için doktora getirilen birçok yeni evli genç kız vardır. Kızlık zarının anatomik şekli nedeni ile kanama olmadığı izah edilmesine ve bu konuda bakire olduğuna dair sağlık kurulu raporu verilmesine rağmen sırf kanama olmadığı için duyulan güvensizlik nedeni ile evliliklerin sonlandığına özellikle tutucu çevrelerde şahit olunmaktadır. Bu durum genç kızların ruhunda derin yara açan onur kırıcı bir durum olup birçok masum genç kız haksız yere suçlanarak tüm yaşantısını etkileyecek durumlara düşmektedir.

Kızlık zarı nerededir?

Kızlık zarı vajinanın giriş kısmında bulunan bir deri kıvrımıdır. Hymen vajinanın hemen girişinde 1-2 cm içerdedir. Himenin fizyolojik bir önemi yoktur. Vaginal enfeksiyonlara karşı koruduğu sanılmaktadır.

Kızlık zarı yapısal olarak ne gibi farlkılıklar gösterebilir?

Hymen şekli kadınlar arasında oldukça farklılık gösterir. Kızlık zarları ortasındaki açıklığın şekline göre, serbest kenarına göre, mukavemetine göre sınıflandırılabilir. Çok nadir bazı kadınlarda doğuştan kızlık zarı yoktur, bazı kızlarda ise himen tamamen kapalıdır. Çok ender durumlarda himen ortasında hiç delik yoktur (imperfore hymen) ya da delik o kadar büyüktür ki jinekolojik muayenede kızlık zarı görülmeyecek kadar küçüktür. Bazı kızlarda ise himende kalbur gibi milimetrik boyutlarda çok sayıda delik bulunabilir.

Kızlık zarı ortasındaki açıklığa göre adlandırılacak olursa anüler, semilunar, septalı, kripriform, imperfore himen gibi çeşitli isimler ile tanımlanır. Bu tip kızlık zarları şunlardır:

Anüler hymen (halka şeklinde hymen): Kızlık zarlarının %80’i bu şekildedir. En sık görülen tiptir. Bu tip kızlık zarlarında ortasındaki delik halka şeklindedir. Eğer kızlık zarlarının ortasındaki delik daha geniş çaplı olursa kızlık zarı oldukça incelir ve adli tıpta ''duhule uygun açıklıkta'' deyimi kullanılır ve bu tip kızlık zarlarında ilk ilişkide kanama olmaması doğaldır. Bu durumda da ‘’bakire değil mi’’ sorusu akla gelmektedir.

Semilunar hymen (yarım halka hymen):Ortasındaki delik yarım ay şeklindedir. Bu tip kızlık zarlarının alt kısmı oldukça kalın ve geniştir. İlk ilişkide zorlanma olabilir ve zar ile birlikte vagina da yırtılırsa şiddetli kanamalar olur.

Septalı hymen: Kızlık zarının ortasındaki açıklık bir bant ile ikiye ayrılmıştır. İlk cinsel birleşmede bu bant kopar ve kanama olur.

Kripriform hymen:Himen ortasındaki delik tek olmaz, himende çok sayıda küçük delikler mevcuttur. Bu zar genellikle ilk ilişkide yırtılmaz ve doktor yardımı gerekir. Jinekolog küçük bir cerrahi müdahale ile bu zarı açar.

İmperfore hymen: Bazen doğuştan kızlık zarının ortasında delik olmaz ve kızlık zarı tamamen vagen girişini kapatır. Bu durum adölesan çağında menses görmeye başlayan ama adet kanaması dışarıya akmayan vajinada biriken kızlarda sorun oluşturur. Bu yapıda hymene sahip olan kızlar her ay adet oldukça dışarıya akmayan kan yüzünden giderek artan karın ağrısı şikayeti ile doktora başvurduğu zaman muayene sonucu imperfore hymen tanısı konur. Jinekolog tarafından yapılan küçük bir operasyon ile kızlık zarı açılır.

Ayrıca kızlık zarları, yapısına, bozulmuş, doğum yapmış olma durumuna göre de çeşitli isimler alır:

Carnosus hymen (etli hymen): kalınlığı fazla olan bu tip kızlık zarlarında yırtılma sırasında biraz fazla ağrı ve kanama olabilir.

''Doğal çentik'' %20 kadında bulunan zarın tabanına kadar inmeyen çentikler mevcuttur. Bu tür çentikler adli tabiplikte bekaret raporu verirken özellikle önem taşır ve bunların ilişki sonucu değil doğuştan var olduğu rapor edilir.

Yırtılmış hymen (bozulmuş hymen): Ancak bir adli tabip veya Jinekolog tarafından yapılan muayene sonucunda yırtılmış hymen tanısı konur.

Multipar hymen (doğum sonrası himen): Normal vaginal doğum yapan kadınlarda hymende çok sayıda yırtıklar oluşur, geriye kalan kızlık zarı parçalarına karinkül adı verilir.

Kızlık zarının serbest kenarı bile düz, ince, tırtıklı,saçaklı, derin çentikli gibi çok değişik şekillerde olabilir.

Kızlık zarı mukavemetine göre ise tendon kıvamında kalın ya da tül gibi ince arasında çok çeşitli yapılarda izlenebilir. Bunun yanı sıra lastik gibi genişleyen ya da hiç elastikiyeti olmayan yapılarda olabilir.

Kızlık zarı ne zaman kanar?

Kızlık zarı genellikle ilk ilişkide esnek ve bol damarlı olduğu için kanar, %2-5 kadında ilk cinsel ilişkiden sonra kanama olmayabilir. Bazı kadınlar ilk cinsel birleşmede hiç ağrı duymazken bazı kadınlarda çok şiddetli ağrı olabilir. Bazı kadınlarda ilk ilişkide kanama yok denecek kadar az olurken bazı kadınlarda kızlık zarı ile birlikte tüm vajina yırtılabilir ve çok şiddetli kanama ile acil olarak bir jinekolog tarafından görülmesi gerekebilir.

Kızlık zarı cinsel ilişkiden başka kaza ve travmalar sonucu, bacakları çok açmak gerektiren bale gibi aktivitelerden sonra da bozulabilir.

İlk ilişkiden sonra kanama durmazsa ne yapılmalıdır?

İlk ilişkiden sonra fazla ve uzun süren kanama olursa mutlaka doktora gidilmelidir. Doktor oluşan yırtığın derecesine göre lokal veya genel anestezi ile gerekli müdahaleyi yapar. İlk müdahale steril şartlarda genellikle vicryl adı verilen sütür materyalleri ile yapılır. Laser ile kızlık zarı onarımı yapılmaz. Laser yalnızca kesme ve yakma işlemi yaptığı için kızlık zarı onarımında bu teknik kullanılmaz. Bu müdahaleden sonra yaklaşık bir hafta-on gün yara yeri iyileşinceye kadar cinsel ilişkiye girmemek uygundur. Yara yeri iyileştikten sonra tekrar kanama genellikle olmaz. Fakat kızlık zarı sert ve damarlı ise sonraki ilişkilerde de kısa süreli kanamalar olabilir. Kanama miktarı fazla değilse fazla endişelenilecek bir durum yoktur.

Kızlık zarında yırtılmanın zamanı tesbit edilebilir mi?

Ancak bir adli tabip veya jinekolog tarafından yapılan muayene sonucunda yırtılmış hymen tanısı konur. İlk cinsel birleşmenin üzerinden 7-10 günden fazla zaman geçerse kızlık zarında oluşan yırtıkların zamanı tesbit edilemez. Kızlık zarında bulunan taze ve eski yırtıklar saat kadranına göre tanımlanır. Kesin tanı konulamayan ve kızlık zarı daha derinde olan obes hastalarda makattan muayene (rektal yolla muayene) yapılarak kızlık zarı daha görünür hale getirilerek kızlık zarının yapısı hakkında daha detaylı bilgi edinilebilir. Yırtıkların bulunduğu konuma göre örneğin saat 6-saat 9 hizasında ''eski yırtık'', ''yeni yırtık'' gibi terimler kullanılır. Ayrıca bu yırtıkların kızlık zarının kaidesine kadar varıp varmadığı da ve bunun tabii çentik olup olmadığı ve taze yırtık etrafında bulunan hiperemi, morluk, enfeksiyon vs. mutlaka raporda belirtilmelidir. Bazı kızlık zarlarında bulunan ''tabii çentik'' cinsel ilişki ile oluşmaz, hastanın doğuştan getirdiği bir özelliktir ve kızlık zarının anatomik yapısında mevcuttur.

Kızlık zarı raporu nasıl alınır?

Kızlık zarı ile ilgili rapor hastanede jinekolog doktorların oluşturduğu sağlık kurulu tarafından ya da adli tabip tarafından verilebilir. Bu raporda bakire olup olmadığı, himenin anatomik yapısında bulunabilen doğal çentikler ya da himenin duhule müsait açıklıkta olup olmadığı ayrıntılı bir şekilde tanımlanır. Özel doktordan ancak kızlık zarının yapısı hakkında bilgi muayene olduktan sonra sözel olarak öğrenilebilir.

Her genç kıza kızlık zarı onarımı yapılabilir mi?

On sekiz yaşın altında kızlık zarı onarımı kanunen mümkün değildir. Bu konu genellikle babalardan saklandığı için on sekiz yaşın altında gelen genç kızların mutlaka yanında annesi olmalıdır ve işlemden önce annenin yazılı onayı alınmalıdır. Daha önce birden fazla kişi ile ilişkiye girmek, kürtaj olmak, doğum yapmış olmak bu işleme engel teşkil etmez. Kızlık zarı tamiri herkese uygulanabilir. Kızlık zarının tamir edildiğini ilişkiye girdiğiniz kişi anlamaz. Ancak bir jinekolog veya adli tabip muayenesi sonucu anlaşılabilir.

Himenoplasti nedir?

Hymen dikilme işlemine ''himenoplasti'' denir. Gerçekte bozulmuş olan zarın tam olarak eski haline getirilmesi olanaksızdır. Son derece ince yapısı olan kızlık zarına atılan dikişler o bölgede bulunan çok sayıda mikroorganizma tarafından enfekte edilir ve dikişler tutmaz. Zar tekrar orjinal haline gelmese de vaginal duvardan alınan parçalar gibi değişik cerrahi yöntemler kullanılarak ilişki sırasında kanayabilecek yeni bir doku oluşturulması mümkündür.

Kızlık zarı onarımı iki şekilde olmaktadır. Birincisi evlenmeden 2-3 gün önce dikiş atılarak yapılan daraltmadır. İkincisi ''flep'' tekniği ile yapılan vaginadan doku alınarak yama şeklinde yapılan tekniktir ki bu operasyonun süresi daha uzun olup yaklaşık yarım saattir. Flep tekniği evlenmeden 1 yıl önce de yapılabilir. Her iki teknik de hastanın özelliğine göre lokal veya genel anestezi ile yapılabilir. Kızlık zarı ameliyatı ile birlikte aynı zamanda küçük dudaklar şekilsiz, çok büyük ya da asimetrik olduğunda ''labioplasti'' adı verilen operasyon ile küçük dudaklara da şekil verilebilir.

Ayrıca kızlık zarı normalden kalın ve ortasındaki açıklık az olduğu zaman cinsel ilişki çok ağrılı ve ızdıraplı olabilir ya da hiç olmayabilir. Bu durumda doktor ''hymenektomi'' adı verilen bir operasyonla kızlık zarını cerrahi olarak keserek problemi ortadan kaldırır.

Kızlık zarı operasyonu yapılmalı mı?

Ülkemizde genel toplum baskısı nedeniyle yurt dışında ise fantezi sayılabilecek nedenlerle kızlık zarının tekrar dikilmesi operasyonu konusunda talepler gelmektedir. Ülkemizin büyük bir kısmında öldürülme ve toplum dışına itilme korkusu ile insanlar bu işleme başvurmaktadır. Kızlık zarı onarımının gerekli olup olmadığı konusunda tüm dünyada tartışmalar olmasına rağmen bu konuda fikir birliği yoktur. Bir çok batılı yazarlar bu işlemin gereksiz olduğunu düşünürken bir kısım doktorlar da bu işlemin diğer estetik operasyonlardan bir farkı olmadığını, bir insan nasıl vücudunun bazı beğenmediği bölümlerini estetik operasyonlarla değiştirmek güzelleştirmek istiyorsa, aynı şekilde vageni geniş olan evli kadınlar nasıl ki vagina estetiği operasyonu yaptırıyorlarsa, ihtiyaç duyan kimselerin kızlık zarı ile ilgili estetik operasyonları isteme hakkına da sahip olduğunu savunmaktadırlar. Öte yandan kızlık zarı onarımında işin aldatma kısmı da var. Biz hekim olarak gelen her hastaya bakmak zorundayız. Hekimler hastanın bu önerisini geri çevirirse hasta psikolojik bunalıma girebilir ve çaresizleşir. Zaten böyle bir hasta doktora gelinceye kadar iç dünyasında bunun muhasebesini günlerce yapmıştır. Eğer talebi geri çevrilirse muhafazakar dindar çevreden geliyorsa bu durum ölümüne bile neden olabilir. Hastaya bu konuda yardımcı olmak, onları tekrar topluma kazandırmak, psikolojilerini düzeltmek ve onların mutluluğu için çalışmak tıbbi yönden kabul edilebilir bir durum olmasına rağmen ahlaki ve sosyal değerler yönünden tartışmalı bir konudur.

Bakire olanlar jinekolojik muayene olabilir mi?

Bakire olan kızlarda jinekolojik muayene ve bu sırada takılması gereken spekulum kızlık zarını bozacağından vaginal muayene yapılmaz. Akıntı, kasık ağrısı gibi durumlarda kızlık zarına zarar vermeyen makattan rektal tuşe adını verdiğimiz muayene metodu ile bakılabilir. Fakat birçok hasta bu tür muayene şeklini kabul etmediği için mesane dolu vaziyette iken karından yapılan ultrason muayenesi ile rahim ve yumurtalıklar hakkında bilgi sahibi olunabilir.

Kızlık zarı bozulmadan gebe kalmak mümkün mü?

Nadiren bakirelerde kızlık zarının önüne boşalma olduğu zaman, himen sağlam iken bile gebelik görülebilir. Spermler hareketli olduğu için kızlık zarını geçerek rahme ve tüplere ulaşabilir ve böylece bakire durum devam ederken bile bir gebelik gerçekleşebilir. Görüldüğü gibi gebelik oluşması için kızlık zarının bozulması şart değildir.