Sünnet Nedir?
Sünnetin yararları ve zararları var mı?
Sünnet islam ve musevi dinlerinde dinsel açıdan önerilen bir işlem olduğu için yararları ve zararları konusunda taraflı bir çok yazı yayınlanmaktadır. Günümüzde bir çok yayın ile kanıtlanmış iki yararından söz edilebilir. Penis başı enfeksiyonlarını (balanitis) engellemesi ve idrar yolu enfeksiyonu (iltihabı) sıklığını azaltması. Bölgenin temizliğinin sağlanması ile bölgeden enfeksiyona neden olacak mikroorganizmaların uzaklaştırılabilmesi temel açıklamadır.
Bir yaşından başlayarak sünnet derisinin penis başının gerisine dek çekilebilmesi ve sünnet derisi ile penis başı arasının temizlenebilmesi beklenir. Bu yaşlardan penis derisinin geriye dek çekilememesi "fimozis" olarak anılır ve tedavi olarak, ülkemiz gibi nufusunun büyük bölümü dini nedenler ile sünnet olan ülkelerde, sünnet önerilir. Böylelikle bölgenin temizliği sağlanabilir ve çeşitli enfeksiyonlara zemin hazırlaması engellenmiş olur.
Öte yandan sünnetin penis kanseri riskini azalttığı, cinsel yolla bulaşan hastalıkları azalttığı, eşlerde serviks (rahim ağzı) kanseri olasılığını düşürdüğü yönünde de yayınlar yapılmış, ancak bu yayınların bilimsel değerleri çeşitli açılardan sorgulanmıştır. Ayrıca bu konularda benzer sonuçlar vermeyen azımsanmayacak yayınlar da vardır.
Penisle ilgili başka hastalığı olmayan çocuklarda sünnetin iki türlü zararı olabilir. Birisi uygun yaşta yapılmaması sonucu psikolojik sorunlara neden olması, diğeri ise fazla deri alınarak, yetişkin boyutlarına gelindiğinde derinin az kalmasıdır. Yaş ile ilgili bilgileri sünnet zamanına bırakarak, deri miktarı ile ilgili konuyu öncelikle açıklayalım. Özellikle biraz toplu çocuklarda, penis kökü çeversindeki yağ dokusu, penis boyutunun önemlice bir bölümünü maskeleyebilir ve sünnet derisi çok fazla gibi durabilir. Bu fazla duran deri parçasının tümünün alınması, yaş ilerleyip, penis yetişkin işlevlerine kavuştuğunda, derinin eksik kalması ve skrotumun (torbanın) kıllı derisinin penise ilerlemesi ile sonlanabilir. Bu nedenle sünnet işleminde o anki duruma göre değil, ileride gelişecek tabloya göre "sünnet derisi" alınmalıdır. Başka bir deyiş ile penis derisi çekilip, kontrolsüz biçimde kesilerek yapılan "klasik sünnet" yaklaşımından, özellikle hafif toplu çocuklar başta olamak üzere, kaçınılmalıdır.
Sünnet ne zaman yapılmalıdır?
Musevilikte sünnet için yaş belirtilmiştir. Bu dine inanlarca sünnet yaşamın yedinci gününde önerilir. İslam dininde ise bu tür bir yaş verilmemektedir. İslam ülkelerinde gelenekler ile farklı yaşlar "sünnet yaşı" olarak kabul edilebilmektedir.
Çocuğun farklı bir sorunu yok ise, yer yaşta sünnet benzer sonuçlar ile yapılabilir. Ancak çocukların psikolojik gelişiminde çocuk cinselliğinin yaşandığı üç altı yaş arası büyük bir özellik gösterir. Bu yaşlarda çocuklar aşık olmak, yaşıtları veya büyükleri ile evlenmeyi istemek gibi çevreye sempatik gelen cinsel yaklaşımlar gösterirler. Psikolojik olarak cinsel organlarına büyük önem verirler. Tam bu denli yaşamın merkezi iken, cinsel oranın bir bölümünün yitirilmesi çocukta tüm yaşamını etkileyen psikolojik sorunlar yaratabilir. Bu nedenle üç altı yaş arası sünnet için uygun bir zaman değildir. Bilimsel olarak sünnetin yapılma yaşından çok, yapılmama yaşı söylenebilir: 3- 6 yaş arası...
Sünnet için en uygun anestezi hangisidir?
Sünnet sonuçta bir cerrahi girişim olduğu için, çocuğun heyecanı ve korkusu da göz önünde bulundurularak genel anestezi altında yapılması en uygun çözümdür. Özellikle bir kaç aylıktan başlayıp, onlu yaşlara gelene dek yalnızca bölgenin uyuşturulmasına dayanan yerel anestezi ile sünnet yapılması çocuk için çok yıpratıcı olur. Onlu yaşlardan sonra da yerel anestezi ile sünnet için sünnet olacak çocuk ile konuşulup, korku ve heyecan düzeyi anlaşılarak karar verilmelidir. Çevresi tarafından korkutularak işlemi gözünde büyüten bir çok "büyük çocuk" yerel anestezi yerine genel anesteziyi yeğlemektedir. Sünnetin "acı" veya "heyecan" vererek, "erkek eğtiminin" bir parça olduğu kanısından vazgeçilerek, çocuğun en rahat biçimde bu aşamayı geçmesi sağlanmalıdır.
Genel anestezi ile yapılan sünnetlerde yerel anestezi de verilerek, hem genel anestezinin daha hafif olması, hem de sünnet sonrası ağrının azaltılması sağlanmaktadır. Genel anestezi ile de sünnet hastaneye yatmadan, bir kaç saat içinde hastaneden çıkarak uygulanmaktadır.
"Dikişli" mi, "dikişsiz" mi?
Klasik olarak yapılan sünnetlerde, kesilen derinin iki ucu sargı ile sarılıp, kanama engellenmeye çalışılmakta, zamanla pansumanlar ile yaranın iki kenarı birbirine yapışmaktadır. Penis derisin esnekliği ve çok kanlanması ile enfeksiyon (iltihap) ender gelişmekte ve iyileşme hızlıca olmaktadır. İyileşmenin şansa bırakılmaması için diğer tüm cerrahi girişimlerde olduğu gibi sünnetde de kanamanın cerrahi olarak kontrol edilmesi ve yara kenarlarının kolay iyileşmeyi sağlayacak biçimde bir araya getirilmesi gerekir. "Dikişli" olarak anılan, cerrahi tekniklerin tam olarak uygunlandığı sünnetlerde iyileşme çok daha hızlı olur, çocuk sünnet zonrası daha az sıkıntı çeker.
Sünnet yapılmaması gereken durumlar var mıdır?
Dünya da yaygın olarak dini nedenler ile sünnet yapıldığını belirtmiştik, sünnet yapılmaması gereken durumları anlatmaya da dini bir örnek ile başlayalım. Musevilikte bir kardeşini sünnet kanaması ile yitiren çocuklarda sünnet yapılmaması kuralı vardır. Neyseki günümüzde kanamaya eğilim yaratan hastalıkların tanınması için bu denli "sert" bir teste gerek duyulmamaktadır. Sünnet işlemi öncesi pıhtılaşmayı engelleyen hastalıklar ile ilgili testler yapılarak, durum saptanabilmektedir. İdrar yolu enfeksiyonu ile ilgili sorun yaşamayan, kanama eğilimi yaratan hastalığı olan çocuklarda sünnet işleminin dini nedenler ile zorlanmaması yararlı olabilir.
Kanama eğilimi yaratan hastalıklar dışında, sünnete gerçek engel penisin hastalıkları ya da anomalileridir. Hipospadias olarak anılan doğmalık hastalıkta sünnet derisi penisin alt bölümünde eksiktir. Bu görünüm halk arasında "peygamber sünneti" olarak anılmaktadır. Hastalıkta sünnet derisindeki eksiklik dışında idrar deliğinin daha geriye açılması ve penisin aşağı doğru eğriliği daha önemli parçalardır. Anılan sorunların düzeltilmesinde sünnet derisinin kalan parçası gerekmektedir. Bu nedenle "peygamber sünnetinin" uzman bir hekim önermedikçe tamamlanmaması gerekir. Peniste her hangi şekil bozukluğu var ise sünnetin ancak uzman bir hekim tarafından uygun görülüyor ise, yine uzman hekimce yapılması gerekir.
Kaynak : Prof. Dr. Tanju Aktuğ www.tanju.aktug.web.tr
Siz bir Doktor musunuz?
