Alzheimer Hastalığı
Genel açıklama
Bunama çok zaman, daha çok kavrama zorluklarının hakim olduğu bir hastalık olarak bilinir ve birçok hastada ilk görülen değişiklikler, bu fonksiyonla ilgilidir. Bununla birlikte hastada depresyon, paranoya, anksiyete veya diğer birçok psikolojik durumlardan herhangi biri de bulunabilir. Beyin sapının tutulmuş olduğu nadir vakalar dışında, bunamaya yol açan beyin lezyonları yaygındır ve beynin pek çok bölgesini ilgilendirebilir. Patolojik değişiklikler beynin farklı bölgelerinde farklı hızda oluştuğu için ve bu hız farklı hastalıklarda da başka başka olduğundan; ilk belirtiler de hastadan hastaya büyük farklılıklar gösterebilir.
En sık görülen tablo ; idrak ve yargı bozukluklarına ve duygulanım kaybına bağlı olarak yavaş yavaş ortaya çıkan kişilik ve zeka bütünlüğünün parçalanmasıdır. Hastalığın ilerlemesi genellikle hastadan çok, çevresindekileri üzer. Hastanın çevreye karşı ilgisi azalır, dış görünüşü donuklaşır, kavramsal düşünme zorlaşır ve bir düşünce fakirliği ortaya çıkar. Hasta , alışık olduğu işleri yapabilir, ancak yenilerini öğrenmekte, yeni beceriler elde etmekte başarısızdır. Hasta girişimlerde bulunmaktan kaçınır ve iyice dalgınlaşabilir. Hemen bütün yüksek kortikal fonksiyonları ilgilendiren global bir kusur, eninde sonunda gelişir. İdrak fonksiyonun bozukluğunun yanısıra özel konuşma ( afazi ), motor faaliyet ( apraksi ) bozuklukları ve algıların farkedilmesiyle (agnozi ) ilgili bozukluklar görülebilir. Hastadaki bellek bozukluğu giderek şiddetlenir, kişi yeni olmuş olayları hatırlamakta ve isimleri bulmakta sorunlarla karşılaşır. Bunlar ilk başta pek önem taşımasa da hasar şiddet kazandıkça eski anılar da yavaş yavaş silinir. Oriyantasyon bozukluğu karakteristik olarak önce zamanla, daha sonra yerle ve en sonra da kişiyle ilgili olarak gelişir.
Bazı hastalarda kognitif disfonksiyondan önce, alışıldık davranışlarda ve emosyonel tepkilerde değişiklikler gelişir. Tipik olarak duygulanım bulanmıştır, ancak erken dönemlerde aşırı olabilir. Normal kişilik şekilleri abartılabilir veya karikatürize edilebilir; obsesif bir hasta dayanılmaz şekilde bilgiçlik taslamaya başlayabilir ve katılaşabilir (organik düzen); ya da sosyal bakımdan dışa dönük bir kimse şakacı, cana yakın karakter kazanabilir. Başlangıçtaki afektif değişikliklere şiddet ve öfke periyodlarıyla birlikte sinirlilik hakim olabilir. Depresyon sık görülür. Depresyon, anksiyete veya gurur şeklindeki kişilik değişiklikleri devam edecek olursa bunama yanlışlıkla primer bir afektif durum sanılabilir. Durum ilerledikçe afektif bozukluk şiddet kazanır ve sonunda derinliği olmayan sahte bir öfori yerleşebilir.
Belirtileri
Anormal Uzaysal Algı
Akalkuli
Amnezi
Anhedoni
Anksiyete
Afazi
Konfabulasyon
Demans
Depresyon
Extrapiramidal belirtiler
Entellektüel Fonksiyonlarda Azalma
İlgi kaybı
Myoklonus
Yakın Bellek Bozukluğu
Huzursuzluk
Epileptik nöbet
Uyku bozukluğu
Çevre ile iletişimin azalması
İlerleyici Kognitif Yetersizlik.
Nedenleri nelerdir ?
Bilinmiyor. ( Ailesel ? )
Olabilecek Nedenler; ( Kanıtlanmamış )
Yavaş Virus Enfeksiyonları,
Metaller (Alüminyum)
Normal Yaşlanmanın Aşırı ve Hızlı olması.
Bakım ve öneriler nelerdir ?
Destekleme
Huzursuzluğu Azaltmak için Egzersiz
Uğraşı Tedavisi
Müzikle Tedavi
Çevrenin Güvenlik ve Güvenilirliğini Analizi
Günlük Bakım Merkezleri
Yatılı Bakım Merkezleri
Başvurulabilecek Kişiler
Evde bakım hemşiresi
Sosyal Hizmet Görevlisi
Fizyoterapist
Uğraşı Terapisti
Konuşma Terapisti
Avukat
Destek grupları
Alzheimer Özel Bakım Grupları
Aileye Hastalığın zaman içinde artan nitelikte olduğu anlatılmalıdır.
Alzheimer Hastalığı ile ilgili bölgesel kuruluşlarla temasa geçilmelidir.
Tedavi yolları nelerdir ?
Özel bir ilaç tedavisi yoktur.
Mümkün olduğunca az ilaç kullanılmalıdır.
Alzheimer hastaları ilaçları iyi tolere edemezler.
Huzursuzluk için ; kısa etkili Benzodiazepinler verilebilir.
Ağır ve sürekli ajitasyon için ; Butirofenonlar ve Fenotiazinler. (Haloperidol 0.5 - 2 mg özellikle "Güneş Batması Ajitasyonları" için kullanılabilir.)
Tacrine 10-40 mg/gün özellikle ; Alzheimer Demansta kullanılır. 100 mg/gün'den yüksek dozlar hepatotoksitite riski taşır.
Donepezil hafif şiddetli Alzheimer için kullanılmaktadır. 5 mg doz ile başlanarak
, günlük 10 mg doza dek artırılabilir. Astım hastalarında sorun olabilir.
Bradikardi yapabilmektedir.
Antikolinerjik ilaçlar; Trisiklik Antidepresanlar ve Antihistaminikler kullanılmamalıdır.
İlaç Etkileşimleri : Antipsikotikler: Lityum, ekstrapiramidal semptomları ve disorganizasyonu arttırabilir.Antipsikotikler, simetidin, östrojen, TSA' ların kan konsantrasyonlarını arttırabilir.
Trisiklik Antidepresanlar , MonoAmin Oksidaz İnhibitörleri ile birlikte kullanılmamalıdır.
Benzodiazepinler: Serum Fenitoin konsantrasyonunu artırırlar. Simetidin de Benzodiazepinlerin kan konsantrasyonunu artırır.
Tacrine : Teofilin dozunu % 50 azaltmak gerekir . Antikolinerjik ilaçlar ve Non- Steroid Anti Enflamatuar ilaçlarla birlikte dikkatli kullanılmalıdır.