Amenore

Açıklama
Adet kanamasının ilk günü , siklusun birinci günü olarak kabul edilir. İki adet kanaması arası geçen süre , %65 kadında 18 - 40 gün arasında değişmek üzere 28 gün ( 25 - 31 gün ) dür. Adet kanamaları belirli bir takvime bir kez oturan bir kadında daha sonra meydana gelebilecek gün sapmaları, normalde
beş günü geçmez. Adet kanamasının ortalama devam süresi 5 gün (3-7 gün) dür. Kaybedilen kan miktarı 13 -300 ml arasında değişmek üzere ortalama 130 ml'dir. En fazla kan , genellikle kanamanın ikinci gününde kaybedilir. Bir pet veya tampon ortalama 20 - 30 ml kan emebilir. Adet kanı, kanama çok şiddetli olmadığı sürece pıhtılaşmaz.

Belirtileri nelerdir ?
Adet Periyodlarının Olmaması

Galaktore

Sıcak Basması

Erken Gebelik Semptomları

Androjen Fazlalığı Belirtileri

Nedenleri nelerdir ?
Primer Amenore

İmperfore Hymen

Uterus ve 2/3 Üst Vajina Agenezisi

Turner sendromu

Yapısal gelişme gecikmesi

Sekonder Amenore

Fizyolojik: Gebeliğe bağlı, Korpus Luteum Kisti, Süt verme, Menapoz

Hipotalamus- Hipofiz aksının baskılanmasına bağlı doğum kontrol hapı alımı sonrası amenore, stress, kilo kaybı, vücut kitle indeksinin düşük olması

Hipofiz hastalığı: Hipofizin Ablasyonu, Sheehan Sendromu, Prolaktinoma

Kontrol Edilmemiş Endokrinopatiler: Diyabet, Hipotiroidizm ve Hipertiroidizm

Polikistik Over Hastalığı (Stein- Leventhal Sendromu)

Kemoterapi

Pelvik Işınlama

Endometrial Ablasyon (Asherman Sendromu)

İlaç tedavisi: Sistemik Steroidler, Danazol, GnRh Analogları

Prematür Ovaryen Yetmezlik

Bakım ve önlemler nelerdir ?
Tedavi , amenorenin sebebinin belirlenmesine bağlıdır.

Hymenektomi, imperfore hymene bağlı amenorelerde günlük cerrahi girişim olarak yapılabilir.Tümünün tedavisi , özellikle geçici amenorelerin tedavisi zorunlu değildir.

Aktivitede kısıtlama yapılmaz.

Aşırı kilo / Zayıflık önlenmelidir.Uygun Vücut Kitle İndeksi sağlanmalıdır.

Hastanın gebe olup olmadığı konusunda, altta yatan sebep hakkında bilgilendirilmesi gerekir.

Özel eğitim için bazı kaynaklar ; prenatal bakım, menapoz destek grupları kullanılabilir.

Amenorenin geçici veya kalıcı olduğu, fertilite üzerine etkisi, tedavi edilmez ise sekelleri ( osteoporoz, vaginal kuruluk) hakkında bilgi verilir.

Fertilite adetlerden önce başlayabilecek ise kontraseptif yöntemler anlatılmalıdır.

Amenore fertilitenin azalması veya yok olması ile ilişkili ise hastaya ayrı bir destek gerekebilir.

Tedavi yolları nelerdir ?
Progesteron Replasmanı
Medroksiprogesteron 5 mg günde 2 kez , 5 gün süre ile verilirse Hipotalamus - Hipofiz - Over aksı intakt ise ve endojen östrojen var ise çekilme kanaması olacaktır.

Östrojen Replasmanı
Genital traktüs normal ise günde 0,625 mg Konjuge Östrojen 25 gün: son 10 gününe Progesteron ilave edilirse adet kanaması olacaktır.

Hormonal tedavi altta yatan problemi düzeltmeyecektir. Diğer problemler için: Hiperprolaktinemi için Bromokriptin gibi , başka ilaçlar da gerekebilir.

6 aylık Amenoreyi takiben, primer sebebin ne olduğuna bakmaksızın Osteoporoz riskini ve Hipoöstrojenemiye bağlı Hiperkolesterolemiyi azaltmak amacı ile Hormon Replasmanı yapılmalıdır.

Gebelik isteyen Amenoreli hastalarda Hormon Replasmanı verilmez. Fertilite Tedavisi yapılır.

Tedavi sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar
Diyabet

Konvülzif Hastalık

Migren

35 yaş üstü

Sigara İçenler

Hastanın takibi nedene ve tedaviye göre değişir.

Hormon Replasmanı kullanılacaksa 6 ay sonra kesilerek adetlerin spontan olarak başlayıp başlamayacağı değerlendirilmelidir.