Ingual Herni , Kasık Fıtığı

Kasık Fıtığı Nedir?

Karın içinde yer alan organların, karın duvarındaki bir açıklıktan dışarı çıkmasına fıtık denir. Anne karnında gelişen erkek bebeklerde karın içinde oluşan testisin, skrotuma (torbaya) inişinde rol oynayan prosessus vaginalis adı verilen karın zarı çıkıntısı, doğumun gerçekleştiği haftalarda kapanır ve ortadan kalkar.
Eğer bu periton çıkıntısı ortadan kalkmaz ise, artan karın içi basınç ile giderek genişler ve karın içi organların kasık kanalı içine girmesi ile sonlanır. Açıklık önce dar olabilir, zamanla genişleyip, barsakların girişine izin verir, böylece o güne dek görülmeyen şişlik görünür hale gelir.

Kendini Nasıl Gösterir?

Çocuğun kasık bölgesindeki şişlik en önemli belirtidir. Şişliğin bebeğin ağlaması, ıkınması, öksürmesi gibi karın içi basıncı arttıran olaylar ile birden belirmesi tipiktir. Şişlik karın içi basıncın azalması ile kendiliğinden tümü ile kaybolabilir, üzerine basıldığında barsakların karın içine dönmesi ile ortadan kalkabilir.
Şişlik genellikle sağ kasıktadır. Sol kasıkta veya iki taraflı da olabilir.
Şişlik giderek büyür, başlangıçta yalnızca kasıkta iken, skrotuma (torbaya) doğru ilerleyerek, skrotumun da şişmesine yol açabilir.

Fıtık tehlikeli mi?

Boğulmuş Kasık Fıtığı

Kasık fıtıklarının bir yerde doğasını oluşturan, organların kese içine ve karın içine hareketleri bazen doğasına aykırı olarak durur. Kese içine çıkan karın içi organlar sıkışıp, karın içine dönemezler. Fıtık boğulması olarak anılan bu durum oldukça tehlikelidir. Öncelikle kese içinde sıkışan bağırsaklar tıkanır. Kusma, karında şişlik ve ağrı ile bu acil durum kendini gösterir. Daha korkulan tablo, sıkışmanın artması ile, bağırsakların kan dolamının etkilenmesidir. Bağırsakların kanlanamaması, barsak delinmeleri ve barsak içindeki mikrop içeren sıvının, mikropsuz olan periton içine dökülmesi ile ölümcül tablolara yol açabilir.
Testisin kan damarları da kasık kanalından geçtiği için, fıtık boğulması testis kan dolaşımını da etkiler. Testis kanlanmasındaki bozulmaya bağlı olarak, testis de yitirilebilir.
En da önemli sorunlardan birisi, kese içine çıkıp, geri gelen karın içi organların ne zaman kese içinde sıkışacağının bilinmemesidir. Sıkışma organların ilk dışarı çıktığında olabileceği gibi, bir sorun olmadan geçen yıllardan sonra da gelişebilir. Özellikle bir yaşından küçük bebeklerde fıtık boğulmasının daha sık olduğu bilinmektedir.
Ancak hiçbir özel durumda bu olayın gelişeceği zamanı ön görmek olası değildir.

Kızlarda da Fıtık Olur mu?

Kız bebeklerde de prosessus vaginalis gelişir ve kapanır. Eğer açık kalır ise, kasık fıtığı gelişebilir. Sıklığı erkek çocuklara göre düşüktür, ancak iki taraflı olma olasılığı daha yüksektir.
Kız çocukların kasık fıtığında da benzer tehlikeler vardır. Kız çocukların overleri (yumurtalıkları) karın içinde, fıtık açıklığının yakınındadır. Over fıtık kesesi içine girebilir, fıtık boğulduğunda overin kan dolaşımı da bozulabilir.

Kasık Fıtığı Tedavi Edilebilir mi?

Kasık fıtığının tedavisi cerrahi girişim ile karın dışına uzanan periton kesesinin olabildiğince yukarıdan bağlanmasıdır. İşlem kasıkta yer alan deri katlantısı izlenerek yapılan 2-3 cm’lik cilt kesisi ile gerçekleştirilir. Günümüzde bu ameliyat bir çok çocuk cerrahisi merkezinde hasta hastaneye yatırılmadan, birkaç saat sonra evine dönmesi sağlanarak yapılmaktadır. Cilt kesisinin gizli dikişler ile kapatılması ile hemen, hemen hiç iz kalmadan tedavi edilebilmektedir.
Cerrahi işlemi çocuğun duymaması için genel anestezi verilmektedir. Ameliyat yaklaşık yarım saat sürmekte, ancak uyuma ve uyanma sürelerinin eklenmesi ile çocuğunuz sizden bir saat kadar ayrı kalmaktadır.
Tek taraflı kasık fıtıklarında çocukluk boyunca karşı kasıkta da fıtık görülme oranı % 7 olarak bildirilmektedir. Yetişkinlerde de prosessus vaginalisin açık kalmasına bağlı fıtık gelişebilmektedir. Bu nedenle tek kasığında fıtık olan çocuklarda, diğer kasık doktorun muayenesinde dikkatle değerlendirilir ve cerrahi girişim sırasında da çeşitli yöntemler ile araştırılır. Günümüzde bu amaçla en çok kullanılan yöntem laparoskopidir. Fıtık kesesi içinden karın içine ilerletilen bir ışıklı cihaz ile karşı taraf izlenip, prosessus vaginalis açık ise, diğer kasıkta fıtık gelişmesi beklenilmeden aynı seansta onarım yapılabilir. Böylelikle çocuğun iki kez ameliyat stresini yaşaması engellenir.

Kasık Fıtığı ne zaman ameliyat edilmeli?

Fıtıklarda ameliyat yaşı fıtığın saptanma yaşıdır. Yukarda anıldığı gibi ne zaman tehlike yaratacağı belli olmayan, tedavisi ise günübirlik bir hastane ziyareti ile gerçekleştirilen bu hastalığı bekletmeye gerek yoktur. Çocuğun başka bir sorunu olmadan, en uygun zamanda fıtık ameliyatı yapılmalıdır.
Günümüzde tartışılan tek konu çok erken doğan bebeklerdeki (prematüre) kasık fıtıklarında girişimin yaşıdır. Bazı hekimler bebeğin normal doğum gününe dek beklemekte, bazı hekimler ise, bebeği hastanede tutarak, daha erken yaşlarda da girişim uygulamaktadırlar.
Gelişen anestezi ve cerrahi teknikleri sonucu yenidoğan, hatta prematüre bebeklere çok daha ağır ameliyatlar başarı ile yapılabilmektedir. Kasık fıtığı ameliyatlarında yaşamsal tehlike, minicik bebekler için bile, sıfıra yakın oranlardadır.

Yanlış İnanışlar

Bir çok aile çocuğunun çok ağladığı için fıtık olduğuna inanır. Aslında bu doğru gözlem, yanlış bir sonuca bağlanmaktadır. Fıtığın nedeni kasık kanalındaki kesenin açık kalmasıdır. Başlangıçta çok dar olan bu kese en deneyimli hekimlerce bile fark edilemez. Ağlamak gibi karın içi basıncı arttıran olaylar, kesenin genişlemesi ile, fıtığın görünür hale gelmesine yol açarlar. Başka bir deyiş ile tüm bebekler ağlarlar, yalnızca kasık kanalında periton uzantısı kalanlarda fıtık gelişir.
Diğer bir yanlış inanç ise, “çocuk fıtık ameliyatı olunca kendini koruyamaz ve fıtık tekrarlar” biçimindeki düşüncedir. Eğer yetişkinler gibi bir onarım yapılmadan, yalnızca açık olan kese bağlanarak ameliyat tamamlanır ise, çocuk fıtıklarının yineleme şansızlığı ancak binde bir oranındadır. Daha sık rastlanan sorun bir kasıkta saptanan fıtığın onarılmasından sonra diğer kasıkta da fıtık gelişmesi ve bir ikinci ameliyatın gerekmesidir. Hastalığın tedavisi anlatılır iken, bu konuda alınan önlemleri anımsayınız.
Kasık bağı, ya da çocuğu iyi besleyip, ağlatmadan kasık fıtığını tedavi etmeye çalışmak da önemli bir yanlış ve tehlikeli girişimdir. Çocuklarının ameliyatından ürken aileler bazen bu tür yanlış yaklaşımlara başvurabilmektedir. Ne yazık ki kasıktaki periton kesesi dışarıdan baskı ile yapışmamaktadır. Fıtığın nedeni zorlanma olmadığı için, iyileşip, fıtığın çıktığı bölgeyi kapatacak bir mekanizma da yoktur. Kasık bağı iyileşmeyi sağlamadığı gibi, fıtığın boğulmasını bile engelleyemez.

Kaynak : Prof. Dr. Tanju Aktuğ www.tanju.aktug.web.tr