Prostat Kanseri Değerlendirilmesinde İnflamasyon Göstergeleri

Kronik inflamasyon uzun zamandır enfeksiyöz kökenli kanser tipleriyle ilişkilendirilmektedir, örneğin inflamatuvar barsak hastalıklı olgularda, mide, karaciğer ve kalın barsak kanseri daha sık görülmektedir. Prostat kanserinde (PKa) prostat spesifik antijen (PSA) ve PSA dışı bazı tümör belirleyicilerin düzeyleri, kanserin biyolojik aktivitesini gösterebilmektedir. Ancak günümüzde bu hastalarda, prognozun daha erken ve ucuz yolla belirlenmesi; tedavi takibi için kullanılabilecek ideal göstergeler için arayışlar hızla devam etmektedir.

C-Reaktif Protein (CRP) inflamasyon için genel bir belirleyici olmakla birlikte çeşitli bilimsel çalışmalarda PKa’lı olgularda yüksek CRP düzeylerinin kötü prognoz göstergesi olduğu ve kemik metastazlarının varlığında CRP düzeylerinin yükseldiği bildirilmiştir. Bazı çalışmalarda CRP gen varyasyonlarının bazı kanser türlerinin gelişiminde rol oynayabileceği de ileri sürülmüştür.

Birçok kanser vakasında gözlenen artmış fibrinolitik aktivite ve buna bağlı olarak fibrin yıkım ürünlerinde görülen artış giderek daha çok ilgi çekmeye başlamıştır. Anjiogenez ve pıhtılaşma sisteminin aktivasyonu, tümör büyümesi ve metastaz ile ilişkili bulunmuştur. Fibrin yıkım ürünleri arasında yer alan D-dimer düzeylerinin, metastatik kolorektal kanserli hastalarda CEA’ya (karsinoembriyojenik antijen) göre hayatta kalım ve hastalığın ilerlemesinin gösterilmesi için daha iyi bir belirleyici olduğu bildirilmiştir. PKa olgularında, tümör derecesi, evresi ve metastaz varlığının erken dönemde, yüksek güvenilirlik oranıyla belirlenmesinden sonra uygun tedavinin seçimi için tümör belirteçleri yol gösterici olarak kullanılabilir.

İnflamasyonun PKa’da kemik metastazlarının gelişiminde önemli olabileceği ve tümör hücrelerinin normal kemik metabolizmasını bozarak kemiğe yerleştiği, bu yolla metastaza neden olduğu düşünülmektedir. İnflamasyon ve immün olaylara katılan hücreler osteoklast formasyonu ve kemik yıkımını uyarabilmektedir. Nonsteroidal anti-inflamatuvar kullanan prostat kanserli erkeklerde, uzak metastaz ve ikincil kanserlerin gelişiminde gecikme ve yanı sıra sağ kalım sürelerinde bir artış olduğunun gösterilmesi bu hipotezi desteklemektedir.

İnflamasyon ve fibrin yıkım ürünleri belirleyicilerinin PKa’nin özelliklerini belirleme yönündeki katkıları halen yetersiz olmasına karşın, CRP ile D-dimer arasındaki anlamlı korelasyon inflamasyon ile koagülasyona yatkınlık arasında varlığı bilinen bağlantıyı PKa olgularında da göstermektedir.

(A.Erkin Bozdemir, Burcu Barutçuoğlu, Fatih Ekren, Ceyda Kabaroğlu, Gürhan Günaydın, Sara Habif, Çağ Çal, Oya Bayındır. Prostat Kanseri Değerlendirilmesinde İnflamasyon Göstergeleri ve Fibrin Yıkım Ürünlerinin Rolü. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2006;4(3):127-131)