Siz bir Doktor musunuz?
- · Göz kontağı kurmuyor, adı söylenince bakmıyor.
- · Kendi dünyasında yaşıyor gibi, ilgisiz.
- · Nedensiz ağlama ya da gülmeleri var.
- · Sanki beni duymuyor, acaba kulaklarında mı bir sorun var?
- · Hala konuşmuyor…
- · Takıntıları var, sürekli kapıları açıp kapıyor…
- · Parmak uçlarında yürüyor.
- · Nesneleri sürekli çeviriyor, oyuncaklarla oynamayı bilmiyor.
- · Diğer çocuklarla oynamıyor, tek başına olmak istiyor.
- · Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri var.
Yukarıda sıralanan durumlardan en az 3 tanesi sizin çocuğunuz içinde geçerliyse otizmle ilgili bir değerlendirme yapılması gerekebilir.
OTİZM NEDİR?
Sebebi hala tam olarak anlaşılamamış olan Otizm, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan sosyal ilişkilerde ve iletişimde güçlükle kendini gösteren nörolojik ve gelişimsel bir bozukluktur. Otizmin erkeklerdeki yaygınlığı, kızlardan üç-dört kat fazladır. Otizm tanısı alan çocukların çoğunda değişik derecelerde öğrenme güçlüğü ve zeka geriliği de görüyoruz. Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin pek azında (yaklaşık %10), çok güçlü bellek, müzik yeteneği vb. üstün özelliklere rastlanır.
Sebebi ve tedavisi hala tam olarak bulunmuş değil. Günümüzde hala otizmi kökten çözen bir tedavi yöntemi bulunamamıştır. Ayrıca otizmin henüz kesin bir laboratuar tanısı yoktur. Beyinlerinin neresinde sorun var ya da beyin fonksiyonlarının işleyişindeki farklılık net bir şekilde açıklanamamaktadır.
Amerikan Psikiyatri Birliği, otizm spektrum bozukluğu içinde yer alan otizm tanısı için, çocuğun aşağıda sıralanan 12 belirtiden en az altısına sahip olmasını ve bu belirtilerden en az ikisinin sosyal etkileşim sorunları kategorisinden, en az birer tanesinin ise diğer iki kategoriden (iletişim sorunları ve sınırlı/yinelenen ilgi ve davranışlar) gelmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, bu belirtilerden en az birinin 36 aydan önce varlığı da aranmaktadır.
- Sosyal İlişkilerde Güçlük
- Başkalarıyla göz teması kurmakta zorlanmak.
- Arkadaşlık ilişkileri geliştirememek.
- Pek çok şeyi başkalarıyla birlikte değil de kendi başına yapmayı yeğlemek.
- Çevredeki kişilerin yaptıklarıyla ilgilenmemek; onlar kendisiyle ilgilendiğinde ise kayıtsız kalmak.
- İletişim Zorlukları
- Dil ve konuşma gelişiminde akranlarının gerisinde olmak ya da hiç konuşmamak.
- Başkalarıyla sohbet başlatmada ve sürdürmede zorlanmak.
- Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz zamanlarda söylemek.
- Çevresinde bulunan aynı yaşlardaki çocukların oynadığı oyunlara ilgi göstermemek.
- İlgi ve Davranış Takıntıları
- Bazı sıra dışı konulara karşı aşırı ilgi duymak; örneğin, asansörlerin nasıl çalıştığı.
- Günlük yaşamdaki düzen değişikliklerine katlanamamak; örneğin, eşyaların yerinin değişmesi
- Sıra dışı beden hareketleri yapmak; örneğin, sallanmak ya da çırpınmak
- Bazı nesnelerle sıra dışı hareketler yapmak; örneğin, nesneleri döndürmek ya da sıraya dizmek
- Otizmin kendi içinde de geniş bir yelpazesi vardır. Bu nedenle, otizm tanısı almış iki kişi otizmin derecesi açısından birbirlerinden çok farklı olabilirler.
Otizm Spektrum Bozukluğu kapsamında :
- Otizm (Otistik bozukluk)
- Asperger sendromu
- Atipik otizm (Başka türlü adlandırılamayan otistik/yaygın gelişimsel bozukluk)
- Çocukluk dezentegratif bozukluğu
- Rett sendromu gibi tanılar bulunmaktadır.
Farklı türden terapi ya da tedavi uygulamaları bulunmasına karşın bunların hiçbiri özel eğitimin yerini alamaz. Otizmli her çocuğun ve ailesinin özel bir eğitim alması gerekmektedir.
Ülkemizde bu eğitim, özel eğitim okulları ve özel rehabilitasyon merkezlerinde, gerekli rapora sahip çocuklara ücretsiz olarak verilmektedir.
