Çocuklarda Saldırganlık Çocuğum Neden Saldırgan

Saldırganlık, her bireyin doğasında bulunan bir enerji biçimidir. Kişinin kendini ifade ederken güç aldığı bir kaynaktır. Fakat bu enerjinin nasıl kullanıldığı, saldırganlığın kişiyi yok ediciliğe mi yoksa kişinin bütünlüğünü sağlayacağı bir mekanizmaya mı dönüşeceği bu iç tepinin manipüle edilmesiyle ilgilidir. Çocukta bu mekanizmayı törpüleyecek kaynak ailedir.

Öncelikle hangi davranışın saldırgan davranış olarak tanımlanacağını bilmek gerekir. Çocukta sık görülen yaramazlık, itişip kakışma, ara sıra geçimsizlik ve kavgalar bir çocuğu saldırgan olarak tanımlamaya yetmez. Burada söz konusu olan, tutum ve davranışta süreklilik gösteren saldırganlıktır. Aile, çocuğun saldırgan davranışlar olarak tanımlayabileceğimiz bu türden tepkilerinin kaynağını araştırmalıdır.

Saldırganlık, yaşıtları ve çevresiyle uyumlu ilişkiler kuramamaktır. Geçimsiz ve kuralları sık sık çiğneyen tarzdadır. Saldırgan çocuklar anlaşmazlıkları güç gösterileriyle halletmeye çalışır. Buradaki güç gösterisi yalnızca fiziksel güç gösterileriyle ortaya çıkan tarzda olmayabilir. Bir de gizli saldırganlık dediğimiz, diğer arkadaşlarını oyuna dahil etmeme, onu göz ardı etme, küsme, arkadaşlıklarını bitirmek için tehdit etme, yalan söyleme şekline de kendini belli edebilir.

Çocuğu saldırgan olmaya iten sebeplerden en önemlisi, ailenin saldırganlığı bir çözüm yöntemi olarak kullanmasıdır. Aile içerisinde sorunların çözümü sözel ya da fiziksel saldırganlık içeren yöntemlerle çözüldüğünde, çocukta ortaya çıkan davranışın içeriği ne olursa olsun çocukta da beklenmeyen yıkıcılıkta saldırgan davranışlar gelişebilir.

Saldırgan davranışın diğer bir sebebi de ebeveynlerin, çocuğun davranışlarını yeterince önemsememeleri, gevşek tutumlarıdır. Bu tip ailelerde çocuk merkezdedir, davranışları denetlenmez. Aile, isteklerini yerine getirmekte, kurallar koymakta ve uygulamakta başarısızdır. Bu durum çocukta özdenetimin, özdisiplinin gelişmesini engeller. Dürtüseldir, nerede durması, nerede harekete geçmesi gerektiğini öğrenemez.

Çocuğu saldırganlığa iten diğer bir sebep ise, şiddet içerikli televizyon programlarıdır. Herhangi bir televizyon programının içeriğinde karakterlerin birbirlerine yönelik olumsuz tutumları, çocuğun o davranışı geliştirmesine sebep olur. Yani programdaki “kötü karakter” in sonu ne olursa olsun, çocuk izlediği davranışı içselleştirir.

Çocuk, başkaldırmak yerine uysal davranmayı, saldırgan davranışları pekiştirilmedikçe öğrenebilir. Çocuk bu davranışları ile hiçbir fayda sağlayamayacağını öğrenmelidir. Fazla sıkı ya da gevşek tutumlar sergilerseniz çocuğunuz, nasıl davranacağını bilemez ve olumsuz tepkilerde bulunur. Anne-babası olarak önce kendi içinizde tutarlı olmalı, sonrasında da çocuğunuza, doğru disiplin eğitimini vermelisiniz. Özsaygısı ve özgüveni pekiştirilmeyen çocuk, saldırgan davranışlarla kendisini ifade etmeye devam edecektir. Böyle davranmak, sözel ve bilişsel yeteneği kısıtlı olan çocuğunuzun kendisini en kolay ifade etme şeklidir.

Saldırgan davranış, çocuğun kendini ifade şekli olarak kabul edildiğinde, bu enerjinin olumlu yönde kullanılması desteklenmeli, örneğin bir spor aktivitesine yönlendirilmelidir. Çocuğa zaman tanınmalı ve sevgiyle yaklaşılmalıdır. Bir yandan da çocuğun enerjisini oyuna ya da bu türden biçimlendirilmiş bir aktiviteye aktardığı görülür. Böylelikle, gereksinimleri doyurulan çocuğa, kendini ifade edeceği uygun bir ortam yaratılmış, bu ortamın uysal davranışlarını ortaya çıkarması sağlanmış ve neticede özgüveni pekiştirilmiş olur.

Saldırgan davranışın engellenmesi belki de o güne kadar sürekli eleştirilmiş olan çocuğa, kendisinin de fikirlerinin alınabileceğini gösterecek alternatifler sunmak, bir olay karşısında onun da önerilerini dinlemekle de engellenebilir. Böylelikle çocuğa “sen değerlisin, senin düşüncelerini önemsiyoruz” duygusu yaşatılmış olur. Çocukla ilgili olan her durumu onunla paylaşmak, belirsizlik yaşatmamak adına çocuğun yıkıcı davranışlarını engelleyecektir.

Çocuklarınıza her fırsatta haklarına saygılı olduğunuzu, çocuğunuzu değil davranışlarını beğenmediğinizi, olumlu davranışın hangisi olduğunu uygun bir iletişim şekliyle ifade etmelisiniz.