Dikkat Dağınıklığı Olan Çocukların Eğitim Yöntemleri
Bir problem düşünün,%2-20 çocukta rastlanabiliyor. Yani her sınıfta bir ya da iki öğrencide bulunabileceği gibi sınıftaki her beş çocuktan birinde de bulunabiliyor. Fiziksel hiçbir farklılığı olmayan bu çocukların problemi yalnızca, dikkati sürdürme yeteneklerinin azlığından ibaret. Bunun dışında hiçbir zihinsel özürleri yok. Ama bu basit gibi görünen yetersizlik nedeniyle basit ya da karmaşık birçok davranış problemleri geliştirebiliyorlar. Bu çocuklar kendilerine söylenen bir şeyi kavrama sorunları olmadığı halde kendilerinden bekleneni anlamaya yetecek kadar dikkatlerini söylenenler üzerine yoğunlaştıramadıkları için hiçbir şey anlamamış ya da unutmuş gibi istenen görevleri yerine getiremiyorlar.
Okullarımızın hemen her sınıfında bu problemi yaşayan öğrencilerle karşılaşabiliriz. Bu çocuklarımızı eğitirken şu yöntemlerden yararlanabiliriz:
1)Hangi eğitim yönteminin daha yararlı olacağını çocukla tartışın. Çalışmalarda neyin onlara daha faydalı olabileceğini çocuğunuza sorabilirsiniz. Bu çocuklar sıklıkla çok iyi sezgi sahibidirler. Eğer sorulursa en iyi nasıl öğrenebileceklerini söyleyebilirler.
2)Öğretmene olabildiğince yakın oturtun.
3)Kuralları kısa ve basit anlatın. Hatta yer yer yazıp da verebilirsiniz. Kendinden bekleneni bilmek onları yüreklendirecektir.
4)Dikkat dağınıklığı olan çocukların düzene gereksinimleri vardır. Bu çocuklar yaptıkları etkinliklerde başvurabilecekleri bir tablo ve listeden çok fazla faydalanırlar. Anımsatıcı şeylere gerek duyarlar, tekrara gerek duyarlar.
5)Talimatları peş peşe sıralmayın, basit ve kısa talimatları bile tekrarlayın.
6)Sınıfta öğretmeni mümkün olduğunca çok göz teması kurmalıdır, evde de bunu tekrarlayın. Çocuğunuzla mümkün olduğu kadar göz teması kurmaya gayret edin.
7)Okul içi sınırları belirleyin, öğretmeninden bu konu ile ilgili olarak açıklama yapması için yardım isteyin.
8)Okul sonrası program çizelgelerini kendilerinin hazırlaması konusunda ona yardımcı olun. Böylece onu "ertelemeden" korumuş olursunuz.
9)Zamanla sınırlı testlerin sayısını azaltın. Zamanla sınırlı testler dikkat dağınıklığı olan çocukların bildiklerini göstermelerini engeller.
10)Arada sırada küçük işler vererek kendini toparlamasına ve deşarj olmasına yardımcı olun.
11)Ödevin miktarına değil, kalitesine önem verin.
12)Ödevleri ya da projeleri küçük ödevlerle bölün. Bu dikkat dağınıklığı olan çocuklar için uygulanabilecek en iyi eğitim tekniğidir. Bu yöntemle çocuk "asla başaramayacağım" duygusunu yenecektir.
13)Başarısını olabildiğince çok değerlendirin. Bu çocuklar öyle çok başarısızlıkla iç içe yaşamaktadırlar ki, elde edecekleri olumlu değerlendirmelerin tümüne ihtiyaçları vardır. Yüreklendirilmeyi çok severler.
14)Periyodik teke tek görüşmelerle performansı ile ilgili geribildirimler verin. Suçlayıcı, yargılayıcı geribildirimlerden kaçının.
15)Bellek bu çocuklar için en önemli sorundur. Özellikle anımsama belleği ile ilgili sorunları aşmak için ona küçük hileleri öğretin. Konuyla ilgili kodlamalar, ipuçları, kafiyeler ile konunun ana hatlarını anımsadıktan sonra detaylarla ilgili bilgileri size aktarmaları kolay olacaktır.
16)Öğretmede ana hatları kullanın, çalışırken altını çizmeyi öğretin.
17)Söyleyeceğiniz şeyi söylemeden önce onun ne olduğunu bildirin."Birazdan size ev ödevleri ile ilgili bir şey söyleyeceğim."sonra söyleyin. "ev ödeviniz sayfa on" Son olarak da söylemiş olduğunuzu özetleyin."Ödevinizin onuncu sayfada olduğunu söyledim".Dikkat dağınıklığı olan çocukların görsel algıları, işitsel algılarından iyi olduğundan, mümkünse söylediğinizi yazmayı deneyin.-öğretmenlere yöneliktir-
18)Sınıfta uyararak küçük düşürmeyin, aranızda saptayacağınız sır bir hareket yaparak uyarabilirsiniz.-öğretmene yöneliktir-
19)Beklentileri açık ve anlaşılır hale getirin.
20)Test tekniğini öğretin.
21)Evden okula-okuldan eve bir not defteri kullanın. Bu aile ile öğretmen arasında günü gününe iletişim sağlar ve veli toplantılarını azaltır. Ayrıca bu tür çocukların gereksinim duyduğu geri bilgilendirme açısından da yardımcı olur.
22)Büyük çocuklarda sınıfa gelmeden önce hazırlanmayı hatırlatın. Herhangi bir gün ne tartışılacağı hakkında ne kadar çok şey bilirse sınıfta o kadar fazla şeye egemen olacaktır.
23)Onaylayın, takdir edin, destekleyin, ufak başarılarını bile övün.
24)Daha ileri yaştaki çocuklara sormak istedikleri soruları yalnızca hatırlatacak notlar tutmaları için yardımcı olun. Temelde kendilerine ne söylenildiği konusunda değil, ne düşündükleri konusunda da not tutmaları yararlı olur.
25)Mümkünse her konu için çocuklara bir çalışma partneri ayarlayın.(kendi akran grubundan)
26)Öğretmeni ile sık sık görüşün. Görüşmelerinizin sadece kriz dönemlerinde ve sadece sorunlar için olmasından kaçının.
27)Çocuğunuzun kendisine ve çevresine kendini ispatlayacağı konular/ortamlar yaratın.(örneğin; spor, müzik v.b.)
28)Her zaman pırıltılı anları gözler durumda olun.Bu çocuklar göründüklerinden çok daha fazla artistik ve zekidirler.Yaratıcılık,oyun,spontane ve coşku doludurlar.
Sevgiyle kalın
Psikolog Pınar ERSÖZ
)