dış gebelik nedir tanısı ve tedavisi

Dış gebelik(ektopik gebelik)ne demektir?

Dış gebelik gebeliğin normalde yerleşim yeri olan rahim içinde olmamasıdır.


Dış gebelik en sık nerelerde gelişir?

En sık tüplerde %99,nadir olarak yumurtalıklar, karın boşluğunda , ligamentlerde, rahim ağzında gelişebilir.




Dış gebelik nedenleri

-Tüplere bağlı nedenler
.doğuştan tüplerin bozuklukları
.aşırı kıvrımlı tüp
.tüplerin az gelişmesi(hipolazik tuba)
.tüplerde divertikül(boşluk)
.tüplerde yapışıklılar
.tüplerde çekilme, itilme
.geçirilmiş tüp iltihapları
-zigot anomalileri
-Embriyonun rahme göçünde bozuklular
-hormonal bozukluklar
.siklusun ikinci fazındaki defektler
.geç yumurtlama
-Doğum kontrol yöntemleri
.rahim içi alet(spiral)kullanımı
.tek başına progesteron içeren ilaç kullanımı
.tüplerin bağlanması
-Daha öce geçirilmiş dış gebelik
-Kısırlık tedavileri(yumurta uyarılması,tüp bebek)

Dış gebelik tüplerde en sık nerede gelişir?

En sık ampula dediğimiz bölümünde gelişir.

Dış gebeliğin seyir ve sonlanması ne şekillerde olur?

Normalde her gebelik tüplerde oluşur ve 3-5 gün burada geliştikten sonra rahme iner.Oluşan gebelik rahme inemezse tüplerde büyür.Tüpün hacmine göre gelişir.Tüpde yerleştiği yer büyümesi,gelişmesi için önemlidir.Tüpün rahme yakın yerindeki kısım dar ve kanlaması fazladır.Bu kısımdakiler erken tüpün patlaması ile ayrılabilirler ve patlama(rüptür) sırasında fazla kanama yapabilirler.Tüplerin rahminden uzak olan,yumurtalıklara yakın bölümü daha geniş ve damarlanması daha azdır.Buradaki dış gebelik daha fazla büyüyebilir bazen burada belli bir büyüklükten sonra abortus dediğimiz gelişimi duraklanarak sonlanabilir.Bu bölgedeki gebeliklerde de rüptür olabilir.Yumurtalıklarda gelişen dış gebelikler oldukça nadirdir.Bunlarda abortus veya kanama ile sonuçlanabilir.Karın boşluğunda(periton) ve ligamentlerdeki gebelikler oldukça nadirdir.Bunlarda abortus ve kanama çok çok nadiren belli bir haftaya kadar gebelik büyümesi ile sonuçlanabilirler.Bütün dış gebelik türlerinde molar gebelik gelişebilir.Bu durum dış gebelik materyalinin biyopsi ile incelenmesiyle konulur.


dış gebelik seyri özetle şu şekillerde sonuçlanabilir;
-Dış gebeliğin kendiliğinden büyümesin duraklamayı, gerilemesi, vücut tarafından temizlenmesi (abortus-regresyon-absorbsiyon)
-Dış gebeliğin patlaması(rüptür),karın boşluğuna veya çevre bağlar (ligamentler) içine olabilir.
-Tubal mole dönüşmesi(tubal üzüm gebeliği)
-Pelvik hematosel. Gebelik materyali ve beraberindeki kan batında birikir.
-Abdominal gebelik

Dış gebelik belirtileri nelerdir?

-Dış gebelik belirtileri gebeliğin yerleştiği yere, gebeliğin haftasına,gebeliğin rüptür olup olmamasına,gebeliğin bozulup(abortus)bozulmadığına göre değişir.Bunlar;
-Karın ağrısı %99
-vaginal kanama %74
-adet geçikmesi %68
-Yumurtalık ve tüplerde hassasiyet %96
-Karın büyümesi,karında şişlik
-Alt karın boşluğunda (pelvis)kitle
-Ateş %2
-Senkop(bayılma)

Dış gebelik tanısı nasıl konulur?

Dış gebelik tanısında en önemli konu tanıyı erken evrede yani bozulmamış, rüptüre olmamış evrede tanımaktır.Dış gebelik belirtileri genelde 5 haftadan(son adete göre) sonra görülür. Vaginal kanama daha erken olabilmektedir.Dış gebelik tanısında aşağıdaki yöntemler mevcuttur.

-Gebelik testleri(beta hCG)
-Ultrasonografi(vaginal)
-Rahim biyopsisi
-Kuldosentez
-Laparaskopi




Dış gebelikte kanda gebelik hormonu(beta hcg) neyi gösterir?

Kanda gebelik tahlili idrara göre daha hassas sonuç verir.BetahCG ölçmek yanlızca gebeliğin varlığını gösterir bu gebeliğin iç gebelik mi dış gebelik mi olduğunu göstermez.BetahCG' yi üreten gebelik kesesindeki canlı olan hücrelerdir.Kese boyutunun artması bu hücrelerin çoğalması ve betahCG artımına neden olur.Bozulan keselerde üretimde azalacaktır.BetahcG değeri hastanın klinik belirtileri ve ultrasonografi gibi diğer tanı yardımcı yöntemleri ile beraber değerlendirilerek tanıya ulaşmaya katkıda bulundurur..BetahCG ayrıca dış gebeliğin tedavisinin planlamasında ve takibinde yardımcı olur.


Dış gebelik(ektopik gebelik) tedavisinde yaklaşımlar neye göre planlanılır.?

Dış gebelikte tedaviyi planlamada en önemli öğeler, dış gebeliğin mümkünse yerini belirleme,haftalığını belirleme,gebelik kesesinin boyutunu ve aktif olup olmadığını belirleme,kesenin rüptüre olup olmadığını belirleme,kişinin genel klinik tablosunu belirlenerek tedavi planlanır.Bütün tedavi yaklaşımlarının kararları beklentileri,komplikasyonları sonuçları hakkında hasta ile ayrıntılı konuşularak alınılır.

Dış gebelik tedavisi yaklaşımları nelerdir?

-Genel durumu düzeltmeye yönelik tedavi
-Cerrahi tedavi
.laparaskopi
.laparatomi
-Koruyucu cerrahi
.salpingotomi
.elle sıvazlama
.segmental rezeksiyon
-Medikal tedavi
.kendiliğinden çözülmesini bekleme
.ilaç ile tedavi

Dış gebelik ilaçla tedavisi(iğne tedavisi-hap tedavisi) nasıldır?

Dış gebeliğin ilaçla tedavisi metotraksate denilen ilaçla olmaktadır. Uygun doz kişiye göre ayarlanarak verilir.


Dış gebeliğin tedavisinde koruyucu cerrahi yaklaşımın amacı nedir?

Dış gebelikte konservatif cerrahinin en önemli amacı tüpleri alınmasından kurtarmak için minimalist yaklaşmak kişinin doğurganlık potensiyelini azaltmamaktır.

Dış gebeliğin tekrarlama olasılığı kaçtır?

Dış gebeliğin tekrarlanma olasılığı %10-15 civarındadır.

Dış gebelik tedavisinden sonra tüplerin durumu ne zaman ve nasıl değerlendirilir?

Dış gebeliğin ister medikal isterse cerrahi tedavisinden sonra tüpler veya kalan diğer tüpün durumu 3-6 ay sonra Hsg(rahim filmi)çekilerek değerlendirilir.

Heterotopik (kombine)gebelik ne demektir?

Aynı anda rahim içi gebelik ve rahim dışı gebeliğin beraber bulunmasıdır.30.000 gebelikte bir gözükür.Günümüzde tüp bebek uygulamalarının artması ile bu oran%1 lere yükselmiştir.

Servikal gebelik ne demektir?

Nadir gözüken gebeliğin rahim ağzında yerleşmesidir.Gebelik nadiren 6.haftayı aşar. Tetavisi kürtajdır. Servikal gebelik kriterleri şunlardır;
-adet gecikmesi sonrasında ağrısız vaginal kanama
-Yumuşak büyük bir rahim ağzı
-Gebelik kesesi rahim ağzı kanalında(endoserviks)dır.
-Rahim ağzı dış kanalı kapalıdır

Ovaryal(yumurtalık gebeliği) gebelik ne demektir?

Çok nadir gözüken gebeliğin yumurtalıklarda oluşmasıdır.Yumurtalıkta çatlayan follikülün içndeki yumurta hücresinin rahim boşluğuna atılamaması ve spermin yumurtalığa gelerek bu hücreyi(oosit) döllemesidir.Şikayetler tüpteki dış gebeliğe benzer.Tedavisi genelde cerrahidir.