Ergenlik Çağı ve Ergenlikte Yaşanan Sorunlar

ERGENLİK ÇAĞI

Ergenlik dönemi insan yaşamının en gergin, en buhranlı dönemi olarak adlandırılabilmektedir. Bu yüzden halk arasında “buhran çağı”, “delikanlılık”, “ateşli gençlik”, “kabına sığmazlık” olarak adlandırılabilmektedir.  Ergenlik sürekli bir değişimi ifade eder.  Aslında her bir değişim gelişimi, bir diğer basamağa çıkmayı ifade eder. Peki, ergenlik ne zaman başlar? Bu sürekli tartışılır ve net bir söylem açıkçası zordur. Ama ortalama 11-12li yaşlarda başlar ve 20li yaşlara kadar devam eder. Bu sebeplerden 3 evreye ayrılır:

1. Buluğ(erinlik): Kızlarda 11-13, erkeklerde 13-15 yaşları arasında belirgin olarak fark edilir.
2. Orta dönem:13-15’li yaşlardan 17’li yaşlara kadar devam eder.
3. Son dönem:18li ve 20li yaşlarda görülür.

İlk dönem:

Buluğ dönemi fizyolojik değişikliklerin en çok olduğu dönemdir. Boy uzar, kızlarda göğüsler belirginleşir, erkeklerde ses kalınlaşır, vücut hatları belirir. Kızlardaki hatlar daha kıvrımlı ve kadınsı, erkeklerde ise omuzlar geniş ve kalça dar olur. Koltuk altı ve cinsel organ bölgelerinde tüylenmeler oluşur. Özellikle cinsiyetle ilgili bir takım değişiklikler olur. Kızlarda östrojen, erkelerde androjen hormonu salgılanır. Kızlarda mens dönemi, erkeklerde erkeklik organının gelişmesi oluşur. Bu durum gencin vücuduna yönlenmesine ve sürekli vücuduyla ilgilenmesine sebep olur. Böylece genç kendiyle yer yer çelişir. Bir yandan gelişmeleri görürken bir yandan bu durumun güzel-çirkin yanlarıyla çelişir, kaygı yaşar,sıkılıp üzülür.hatta utanır,içine kapanır,çevreden uzaklaşır.bir yandan da kendini yetişkin grubunda görüp gururlanır,değişiklikler onun hoşuna gider.göğüslerini ortaya çıkara dar giysiler giyer. Aynı yönden erkek sakalından iğrenirken bir yandan da daha güçlü çıkması için traş olmak ister. Sürekli bir çelişki içerisindedir.

Orta dönem: Durumları kendi açısından değerlendirir. Agresiftir, benmerkezcidir. Yaşadığı problemleri gözünde büyütür. HEP EN KÖTÜYÜ O YAŞIYORDUR(!). Hep o olumsuzlukla o karşılaşıyordur(!) ya da hep onun annesi ya da babası en kötüdür(!)… Çabuk kızar, saldırganlaşabilir. Her şeyi en uçta yaşar. Başka birinin bir gülümsemesi onu mutluluğun doruklarına çıkarabilirken asık bir yüz onu kaygının, mutsuzluğun en uç noktasına taşır. Kendisi evrenin merkezindedir ve çok etkindir. En pasif olanlar ise anne-babadır. Anne-babayı aşağılar-küçümser. Derslere ilgisi azdır. Aşırı özgürdür, sorumluluk yüklenmek istemez. Yiyeceğine, eve giriş çıkış saatlerine karışılmasını istemez. Alabildiğince özgür ve sorumsuzdur…

Son dönem: Bu farklılığını fark etmeye başlar. Kendine hedefler koyar ve hedeflerinin peşinden gider. Moratoryumdan (arayış) uzaklaşmıştır. Fakat şimdi de yeni çıkmaya başladığı bu dönemde yoğun kaygılar yaşar. Güven-güvensizliği gelişir. Fakat bu dönemde dini kimliği ile ilgili sorgulamaya geçer, kişisel görüşleri oluşmaya başlar ve bazı şeylerde netleşir. Yavaş yavaş gençlik dönemine girer.

Vücuttaki değişikliklerin etkisi: Ergen vücudundaki değişiklikleri fark etmesiyle bir bocalama dönemine girer. Ayna onun en sevdiği, en yakın arkadaşıdır. Odası ise onun dünyası olmaya başlamıştır. Bu değişikliklerle birlikte bazı gelişim dönemleri beraberinde gelir.

1) Zihinsel Gelişim:

Çok yönlü düşünür, projeler üretir. Sürekli bir arayışta olmasına rağmen yavaş yavaş ideallerini ortaya koyar. Hedefler planlar, problem çözme becerisine sahip olmaya başlar. Kendi ve toplumla ilgili ilgi-yetenekleriyle ilgili farkındalığı artar. Doğru-yanlışı değerlendirir, ayırır.

2) Sosyal Gelişim:

Toplumla bütünleşir, çabalar. Aileden bağımsızdır, ayrı bir ferttir. Anne-baba dışında herkesle iyi bağ kurmaya gayret eder. Kendini yeni gruplara ait hisseder. Anne-babaya meydan okuma dönemidir. Giyim zevki gelişir. Dostları olur. Konuşma değişir, üslup değişir.

3) Fiziksel Gelişim:

Dengeli beslenme onlar için önemlidir. Gelişigüzel beslenme büyüme –gelişme çağında olduklarından çok önem arzeder. Kızlar ergenliğe erkeklere oranla daha önce girerler, daha erken gelişirler.

Dış görünüşe fazla önem verilir(anoreksiya-nervoza bu dönemde yoğun görülebilir) sivilceleri çıkar, terlemeler başlar, öz bakım önemlidir. Sakarlıklar, kamburluklar, vücut postüründe farklılaşmalar olur.

Pınar ERSÖZ