Siz bir Doktor musunuz?
1870 yılında Alman bir hekim olan "Müller" Latincedeki botulus=sosis kelimesinden botulizm kelimesini türetti. "Klostridyum Botulinum" 1897 yılında izole edildi. 1973 yılında Alan Scott tarafından şaşılık tedavisinde kullanıldı.Yıllar içinde geliştirilen uygulamaların ardından 2002 yılında da FDA onayıyla kullanımına izin verildi.
Botulinum toksin aslen "klostridyum botulinum" adlı bakteriden elde edilen saflaştırılmış bir proteindir ve içeriğinde canlı bakteri bulunmaz. Etki mekanizması enjekte edildiği kasta geçici bir rahatlama sağlamaya yöneliktir. Kaslar sinir uçlarından nöromüsküler kavşağa asetilkolin salınması sonucu kasılırlar ve botox molekülü bu mekanizmayı devre dışı bırakarak asetilkloin salgısını engeller.
Botoksun medikal kullanım alanları arasında migren, gerilim tipi baş ağrıları, sırt ağrıları, hipersalivasyon (aşırı tükrük salgısı), miyofasiyel ağrı sendromu, anal fissürler sayılabilir. Ayrıca tıpta beyin felci, spastisiteler, blefarozspazm ve servikal distoni gibi durumların düzeltilmesinde, hiperhidroz (koltuk altında aşırı terleme) vakalarında da tedavi amaçlı kullanım alanları bulunmaktadır.
Kozmetik amaçlı olarak ise kaş çatma çizgileri, alın kırışıklıkları, göz çevresinde kaz ayağı görüntüsü veren kırışıklar, burun çevresinde tavşan çizgisi denilen kırışıklar, dudak üstü dikey çizgiler, dudak köşesi aşağı sarkıklıkları, çene ucu bölgesi portakal görünümlü kırışıklıklar ve boyun bölgesi çizgileri botoks enjeksiyonuyla tedavi edilebilmektedir.
Diş hekimliği alanındaki kullanım alanları ise:
1.Çiğneyici kasın (m.masseter, m.temporalis) hipertrofileri (ileri büyüme) ve hiperaktiviteleri (fazla çalışma)
2.Bruksizm (özellikle uyku sırasında bilinçdışı olarak dişlerin sıkılması ya da gıcırdatılması)
3.Gummy-smile (diş eti gülüşü). Gülümseme sırasında üst dudağın fazla kasılıp diş etlerinin fazla görünmesi
4.Çene-yüz bölgesi distonileri,
5.Distonilere bağlı TME dislokasyonlari,
6.Postoperatif mimik kas problemlerinin estetik açıdan düzeltilmesi için tek başına veya dolgu malzemeleri (kollajen, hiyalunorik asit, otojen yağ dokusu) ile kombine olarak,
7.Kas spazmları
8.Tikler
9.Tükürük bezleri ile ilgili malfonksiyonlar (hipersalivasyon, Frey sendromu)
10.Miyofasiyal ağrı ve diğer ağrı kontrollerinde,
11.Ortognatik cerrahi sonrasi m.geniohiyoideusun’un inaktive edilmesi,
12.Yüz felcine bağlı asimetriler olarak sıralanabilir.
Klinik olarak en yaygın kullanım alanı; son yıllarda yaşam tarzının getirdiği strese bağlı olarak her geçen gün daha çok sayıda kişinin şikayetle başvurduğu "bruksizm" (diş sıkma ve gıcırdatma) sorunudur. Uyku sırasında bilinçdışı olarak aşırı miktarda kas aktivitesi sonucu dişler, çene eklemi, çene kemikleri ve dişetleri alması gerekenin çok üstünde kuvvete maruz kalmakta, bunun sonucunda da dişlerde mine tabakasında aşırı harabiyetler ve diş hassasiyetleri, diş etlerinde çekilme, çene kemiklerinde erime, çene eklemi fonksiyonlarında ciddi bozulma ve ağrılar meydana gelmektedir. Botoksun kas aktivitesindeki rahatlatma mekanizmasından hareketle bu vakalar gece plaklarının yanı sıra botoks enjeksiyonu yöntemi ile de oldukça başarılı bir şekilde tedavi edilmeye başlanmıştır.
Yine gülümseme sırasında üst dudağı yukarı kaldıran kasın aşırı kasılması sonucu diş etlerinin çok fazla gözükmesi (=gummy smile) durumu, kişileri günlük hayatta oldukça rahatsız eden, özgüvenlerini etkileyen bir sorundur. Bu durumun da diş hekimleri tarafından bu kasın aktivitesini bir miktar azaltacak şekilde botoks uygulanmasıyla cerrahi bir işleme gerek olmadan tedavi edilmesi mümkündür.
Botoks uygulandığı bölgedeki etkinliğini 4-6 ay boyunca korumaktadır, bu süre dolduğunda uygulamanın tekrarı gerekmektedir. Düzenli uygulanmaya devam edildikçe seans aralarındaki etkinlik süresi daha da uzamaktadır.
Botoksun şu ana kadar kayıtlı herhangi bir anafilaktik tepkimesi olmamıştır. Fakat yine de uygulama yapılmasından kaçınılan bazı durumlar vardır. Bu konuda eğitim almış kişiler tarafından profesyonel uygulama gerektiren bir tedavi şeklidir.
