Ağzımızda bulunan bakteriler çoğunlukla dişlerin ve dilin üzerindedir. Ve özellikleri açısından şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına neden olur. Diş doktorlarının kavite dedikleri oyuklara neden olmaktadırlar.

Uzun yıllar, nedeni bilinmeyen bir hastalık gözüyle bakılan diş çürüğünün günümüzde “çok sebebe bağlı bir hastalık” olduğu anlaşılmıştır. Diş çürüğünün başlıca 3 etkeni vardır:

• Bakteri plağı (Diş plağı adı da verilir),
• Karbonhidratlı gıdalar (Şeker, un... gibi),
• Kişinin yapısal özellikleri. Örneğin diş yapısı, tükürüğün miktarı ve kalitesi.)

Diş sağlığı dengeli olan bir kimsede bu etkenlerden birisi değişikliğe uğrarsa, çürük ortaya çıkar.

DİŞ DİŞ ÇÜRÜĞÜ NASIL OLUŞUR VE NASIL İLERLER?

Çürük, daima dişin yüzeyinden başlar ve ilerleyerek dentin tabakasına erişir. Dentin, mineden daha fazla organik madde içerir. Bu nedenle çürük bu tabakada daha çabuk yayılarak dentini bir burgu gibi deler; fakat çürüğün ilerleme hızı, kişiden kişiye ve dişten dişe çok değişir. Minenin çok sert ve kalın olduğu dişlerde çürük zor ilerlerken, minenin ince olduğu dişlerde çabuk ilerler.

Unutulmaması gereken bir husus da, dentinin dişin bir savunma organı olduğudur. Dentin içinde kanalcıkların ucunda odontoblast denilen yapım ve onarım hücreleri bulunur. Bu yapı çürük dentini tamir dokusu ile tıkayabilirler. Odontoblastlar adeta duvar işçileri gibi açık kanalların ağzını tıkarlar. Kendiliğinden olan bu savunma, bazen hızla ilerleyen çürük karşısında yetersiz kalabilir. Yavaş ilerleyen çürüklerde de dişi şaşırtıcı şekilde korur.

DİŞİMİZİN ÇÜRÜDÜĞÜNÜ NASIL ANLARIZ?

Çürük ve oyulmuş bir diş, koyu renkli boşluğuyla kolayca tanınır. Fakat bazen çürük çukurcuğu gizli kalır ve diş hekimi ancak yardımcı tanı araçlarıyla (mesela diş röntgeni gibi) teşhis koyabilir. Dişteki matlaşma ara yüzdeki çürüğün belirtisidir. Ağız kamerasıyla Hekiminiz bunu hemen fark eder.

Çoğu zaman çürük, diş olukların da ya da birbiriyle kesiştiği yerde, dişin boyun kısmında görülür. İki diş arasında kalan gizli çürükler uzun süre fark edilmez. Bu tür çürüklerde “...Kişi yumuşak bir şey yerken dişinin birden bire kırıldığından bahseder.’’

Diş çürüğünde diş hekimine gitmeyi gerektiren en önemli belirti genellikle ağrıdır. Ağrı, soğuk, sıcak, tatlı veya ekşiden olur. Ağrının şiddeti kişiden kişiye değişir. Soğuk sıcak teması kesilince ağrıda ortadan kalkar. Çürük tedavi edilince soğuk, sıcak teması olsa da ağrı olmaz.

Çürük tedavi edilmez ise bir süre sonra ağrı kesici alsa da geçmeyen ağrılara döner. En üzücü ağrı gece uyutmayan ağrıdır.

DİŞLER NEDEN HEP GECE AĞRIR?

Diş yapısı kapalı bir kutu gibidir. Ama bu kutu esnemeyen yapıya sahiptir. Bu nedenle dişin içinde bir iltihaplanma olduğunda bu iltihabın basıncı özellikle gecelerin yastığa başın konulması ile zonklar tarz da ağrıya döner. Gece vücut direncinin en düşük olduğu dönemdir. Bu nedenle ağrı normalden daha yoğun algılanır.

DİŞİMİN ÇÜRÜMESİNİ ENGELLEMEK İÇİN NE YAPMALIYIM?

İlk yapılması gereken şey diş hekimine gitmek ve onun önerilerine uymak olmalıdır. Diş çürümesinin önüne geçmek için süt azı dişleri çıkar çıkmaz fırçalamaya başlamak gerekir. Birçok ağız bakım ürününü bilinçli kullanmak, karbonhidrat içeren gıdaları tüketir tüketmez dişleri fırçalamak. Fırçanın olmadığı durumda en azından ağzımızı çalkalamak da gerekir.