Siz bir Doktor musunuz?
POSA VE POSALI BESLENMEK NEDİR, NELERDE POSA VARDIR? NEDEN ÇOK ÖNEMLİ, NE İŞE YARAR?
Sağlıklı olmak, kabız, hemoroit, obezite, kanser, divertikülis, diyabet olmamak /önlemek/iyileştirmek, kolesterolü düşürmek, kilo vermek, kan şekerini dengelemek için; diyabetse şekerini kontrol altına almak, bağırsak kanserini önlemek için posaya ihtiyacımız vardır.
Bir çok insanın günlük posa miktarlarına ulaşabilmesi için, yemek yeme alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekebilir. Tam tahıllı besinler, meyveler, sebzeler ve tüm kuru taneliler posa içermektedir. Posa ile birlikte su miktarı da arttırılmalıdır. Günde her gün 2 litre = 8 su bardağı su içmelisiniz. Posalar suyla şişer ve bağırsaklarınızı süpürür, boşaltır. Bağırsakların, sağlığınızın belediye başkanı posadır!
En çok da çocuklarda obeziteyi, kolesterolü, diyabeti engellemek için ülke çapında sağlıklı dengeli beslenme programları şarttır. Türkiye'de konu artık sadece yetişkinler değil, tüm çocukları da ilgilendirmektedir. Gören gözlerle çocuklarınıza bakın. Obeziteyi önlemek bilgiyle olur. Dengeli, akıllı, seçici beslenmeyi öğretmekle, uygulatmakla olur. Okullara ders olarak da eklenmelidir.
İNSANLARA GÜNLÜK POSA İHTİYAÇLARI REFERANS TABLOSU
ÇOCUKLAR 1-3 YAŞ 19 GRAM
ÇOCUKLAR 4-8 YAŞ 25 GRAM
ERKEKLER 9-13 YAŞ 31 GRAM
ERKEKLER 14-18 YAŞ 38 GRAM
ERKEKLER 19-50 YAŞ 38 GRAM
ERKEKLER 51+ YAŞLARDA 30 GRAM
KADINLAR 9-13 YAŞ 26 GRAM
KADINLAR 14-18 YAŞ 26 GRAM
KADINLAR 19-50 YAŞ 25 GRAM
KADINLAR 51+ YAŞLARDA 21 GRAM
HAMİLELERDE 18 VE DAHA KÜÇÜKSE 28 GRAM
HAMİLELERDE 18'DEN BÜYÜKSE 28 GRAM
ANNE SÜTÜ VEREN KADIN 18 VE DAHA KÜÇÜKSE 29 GRAM
ANNE SÜTÜ VEREN KADIN 18'DEN DAHA BÜYÜKSE 29 GRAM
Posa 2 çeşittir. Çözülen posa ve çözülmeyen, atılan posa ki bu da bağırsakları süpürür. Posalar su tuttukları için dışkımızı yumuşatır ve kabızlığı önler. Tabii mutlaka her gün en az 2 litre su içmek şartıyla, kabızlığı önler. Özellikle çözülmeyen erimeyen posalar bağırsaklardan dışkıların hızla atılmasını sağlayarak, bağırsak kanserini önlerler. Her gün sağlıkla dışkı yapmak şarttır. Çünkü bu kansere sebep olan maddelerin bağırsakta günlerce beklemesini engeller, toparlar, süpürür, atar, dışkılarız. Her gün dışkılayan, normal sağlıklı dışkı yapan insanlar şanslıdırlar. Çünkü sağlıklı beslendikleri bilinir. Kanserojen, zararlı maddeler, atıklar bağırsaklarımızda ne kadar uzun kalır ve bağırsak içi hücreleri ile ne kadar çok temas ederlerse, kanser olma riskimiz de o kadar artar. Posalar işte burada da imdada yetişirler! Ayrıca posa tokluk hissini arttırır, kalorilerini arttırmadan yiyeceklerimize tokluk, hacim ekler ve bu yüzden de obeziteyi, diyabeti de önler. Yüksek posalı beslenmek bağırsaklarda cepleri - divertikülü önler. Bağırsak içindeki basıncı düşürerek, kabızlıktan ıkınmanızı ve ıkınarak hemoroit olmanızı engeller.
Günde ortalama en az 30 gram posa herkese, yetişkinlere şarttır.
Hangi besinlerde ne kadar posa vardır?
En çok elma, portakal, nohut, tüm mercimekler, özellikle de siyah ve kırmızı kuru fasulyelerin ve kuru bezelyelerin tümü, humus, bulgur, tarçın, katkısız fıstık ezmesi, kereviz, kereviz sapları, kabuğu ile pişmiş patates yapılan salata, kabukları soyulmamış domates, yeşil-koyu yeşil her şeyler, buharda-suda haşlama karnabahar, lahana, marullar, ıspanak, patlıcan, çilek, keten tohumu, salatalık, kuru kayısı ve benzerleri, greyfurt, çavdar, yulaf tüm her renk, her cins kuru taneliler mercimekler, havuç, renkli patates, ABD'de "all bran" "oat bran" diye hazır kutuda satılan tahılların dış kabukları, arpa, bulgur, kuskus, kahverengi pirinçler, yabani pirinç, gerçek tahıllı ekmekler, doğal- rafine edilmemiş tam tahıl olan her şey, evde yapılmış patlamış mısır, elma, portakal, tüm narenciye meyveleri, kuru incir, kuru erik, kuru kayısı, hurma, kuru üzümler, frambuaz, armut, ıspanak, mango, enginar, kabaklar, bal kabağı, bezelye, brokoli, kabuğu ile elma, muz, pişmiş mercimek, kuru bezelyeler, tüm sebzeler, tüm kuru ve taze meyveler, tam gerçek, işlenmemiş-rafine edilmemiş tüm tahıllar ve ürünleri, buğday, bulgur, kuskus, kahverengi pirinç, mısır, tam tahıllı mısır unu, evde patlamış mısır, yulaf, kabukları alınmış çavdar, bütün çavdar ve ürünleri, yabani pirinç. Ama rekor enginar ve nohutta, humusta, kuru fasulye, mercimeklerde.
Türkiye'de birçok insanın sürekli yaptığı önemli hatalar ve önerilerim; domatesleri salata yaparken ve yemeklere doğrarken asla kabuklarını soymayın. Haşlanmış nohudun kabuklarını soymayın. Patatesleri iyice fırçalayıp yıkayın ve kabukları ile pişirin. Sebze ve meyveleri mümkün olabildiğince kabukları ile tüketin. Sebzeleri minimum sürede ve sağlıklı tekniklerle pişirin. Türk mutfağında, yağlı, çok yağlı - şekerli, çok şekerli ve tuzlu, çok tuzlu beslenme alışkanlıkları olduğu için, posanın, posalı yiyeceklerin değeri de bu alışkanlıklardan dolayı sıfırlanmaktadır. Yağı minimuma çekin, şekeri ve tuzu azaltın ve zamanla minimuma düşürün, hiç kullanmayın. Sağlıklı beslenme kurallarını öğrenin; bir yemeğin tek lezzet etkeni şeker, tuz, yağ asla değildir. Bunun yerine yemeklerinizi 1001 çeşit baharat ve otlarla, soğan, sarımsakla vb. ile tatlandırabilirsiniz.
Taze meyve ve kuru meyveleri ölçüler çerçevesinde tatlı yerine tüketin.
Gerçek meyve suyu sıkılmış olsa bile, siz meyve suyu yerine meyvenin kendisini yiyin, yedirin. Çocuklarınız için de elma, portakal muhteşemdir.
Meyveleri çok iyi yıkayın, meyveleri ve sebzeleri soymadan yiyin.
Her fırsatta sebzeleri çiğ çiğ yiyin.
Sık sık "gerçek tahıl olduğuna emin olduğunuz bulguru" yiyin. Pirinç pilavı yerine bulgur pilavı, özellikle de mercimekli bulgur pilavı yiyin. GI açısından da bu tavsiye önemlidir.
Posayı arttırınca günlük su miktarınızı da arttırın; herkes her gün en az 8 su bardağı = en az 2 litre su içmelidir; yazın bu miktar daha da artacaktır.
Humus yaparken eski alaylı usulle sakın, asla haşlanmış nohutların kabuklarını soymayın.
Her sabah kahvaltıda, en çok da mutlaka elma yiyin; çilek, muz gibi bir adet meyve de yiyin. Yemek için yanınızda, çantanızda mutlaka en az 2 elma bulunsun.
Çok daha sık ve fazla kuru fasulyeler, mercimekler, nohut, en çok da kırmızı kuru fasulye yiyin. Bu gurup ucuz, posa ve protein kaynaklarıdır.
Beyaz pirinç, beyaz makarna yemeyin.
Çikolata, cipsler, krakerler yerine çiğ sebzeler yiyin.
Haftada en az 3-4 defa et yerine yemeklerinizde kuru baklagilleri tahıllarla karıştırarak yiyin. Böylelikle ucuz, kaliteli protein de almış olursunuz.
Haftada 5-6-7 gün haşlanmış buğday, arpa, yulafla pişmiş sıcak, doğranmış meyve ile karışmış tam tahıllı kahvaltılar yapın.
Tahılla yapılan salatalar, kepekli makarna, kepekli pirinçleri, kepekli unları, kepekli unlarla yapılmış şeyleri daha çok tüketin.
Özellikle beslenmesinde posa tüketimi az ise ve hem de günde en az 2 litre su içilmiyorsa kabızlık ve öteki hastalıklar görülür.
Posa bağırsaklarda jöle gibi bir madde oluşturur ve dışkıdaki suyu çoğaltır. Narenciye meyveleri, kuru taneliler, arpa, yulaf, bulgur, idealdir. Üstelik kolesterolü de düşürür. Çözülen posalar ve pre diyabetik ve diyabetiklerde de yemeklerden sonra kanda şekerin düşük olmasını sağlar.
Posalı beslenmek kolesterolü düşürür ve kalp hastalıklarını da önler.
Çocukların günlük tüketmeleri gereken posa miktarı yaş + 5 gramdır. Mesela 4 yaşındaki bir çocuk her gün 4+5 = 9 gram posa tüketmelidir. Bu da mesela 1/2 kap = 125 ml. humus yani nohut ezmesi = 6 gram posa ve 1 dilim tam kepekli ekmek= 1.9 gram ve 1/2 kap da pişmiş bulgur olsa = 2.9 gr. posa, yani toplam 11 gram posa oldu bile işte!
Sebzeleri yiyecekleri karışık seçin. Günde en az toplam 5 porsiyon meyve ve karışık sebze yemeye dikkat edin. En az 3 servis tam tahıllı şeyler tüketin. Mesela 1 dilim gerçekten de en az % 50'si kepekli ekmek, 1/2 kap (125 gram) bulgur veya kahverengi pirinçle, 1/2 kap sütle pişmiş yulafla veya buğdayla doğranmış 1 adet elma /meyve ile sabah kahvaltısı yapın.
Kabızlığa laksatif ilaçlar vs. asla kullanmayın; beslenmenizi düzeltin, posalı beslenin ve su için.
Günde 50 gramdan fazla posa da gereksiz ve sağlıksızdır.
Posa doğal besinlerle, sebze, meyve, tahıllarla, kurularla vs. alınmalıdır; ek posa içerek ilaç, ot vs. ile değil.
Olmanız gereken normal kiloda kalmaya dikkat edin.
Yağlar, doymuş hayvani kırmızı etler ve tereyağları vs.'den, kolesterollü yiyeceklerden uzak kalın, vedalaşın.
İçinde posası çok olan karışık, akıllı yiyecekleri tercih edin.
Şekerden uzak durun. Şeker, şekerli besinler, şekerli içeceklerin tümünü diyetinizden çıkarın.
Tuzdan - sodyumdan uzak durun, azaltın, kullanmayın.
Hangi yiyecekte kaç gr. posa var? Humus posanın kraliçesidir. Mesela 1/2 kap pişmiş kuru fasulyede ortalama 9,5 gr posa vardır. 1 orta boy pişmiş havuç, kabukları ile pişmiş renkli patateste, 5 gr; 1/2 kap pişmiş bezelyede 4.4 gr; kabuğu ile 1 armutta 4 gram; 30 gramcık bademde 3.3.gr; 1/2 kap yani 125 ml kuru üzümde 3 gr; kabukları ile 1 elmada 3.3 gr; orta portakalda 2.5-3 gr; orta muz 3 gr; 2/3 kap şekersiz pişmiş elma sosunda 3.6 gr; 1 bütün kuru kayısıda 1.7 gr; 1 büyük pişmiş enginar 4.5 gr; 1/4 kap yani 60 ml avokado kup küp 1.7 gr; 1 kap yani 250 ml pişmiş az sulu kuru fasulyede 16 gr; 1 kap pişmiş siyah kuru fasulyede 19.4 gr; 1 kap pişmiş nohutta 12 gr, konserve ise 6 gr; 3/4 kap pişmiş pembe kuru barbunyada 15 gr; 1/2 kap doğranmış çiğ brokolide 4 gr; pişmişse 7 gr; 1/2 kap çiğ lahanada salata vs 1.5 gr, pişmişse 3 gr; 1/2 kap pişmiş havuçta 3.4 gr; 1 bütün haşlama mısırda 5 gr; 6 cm karelik bir mısır ekmeğinde 3.4 gr; 3 kuru incirde 10.5 gr; kabukları soyulmamış domatesle pişmiş patlıcanda 2 uzunlamasına kalın dilimde 4 gr;1 kap pişmiş kahverengi mercimekte 5.5 gr;1 kap kırmızı pişmiş mercimekte 6.4 gr; 1 kap pişmiş kepekli makarnada 5.7 gr; orta 160 gr gibi kabukları ile fırında pişmiş yenen patateste 4-5 gr; kaynamışsa 3.5 gr; sütle ezilmişse püresi 1/2 kap 3 gr; 2/3 kap pişmiş yulaf ezmesinde 3 gr; 1 dilim beyaz ekmekte 0.7 gr; 1 dilim tam kepekli ekmekte 1.5 gr; 1 yemek kaşığı kuru üzümde 1 gr; 1/2 kap 125 ml beyaz çiğ pirinç de 2 gr; çiğ kahverengi pirinçte 5.5 gr; 1/2 kap pişmiş ıspanak 7 gr, çiğse 1 kapta 3.5 gr; 1/2 kap pişmiş veya çiğ yeşil kabakta 3 gr; 1 kap şekersiz çilek 3 gr; 160 gram havuç renkli patates-yam - sweet potatoe ise kabuğu ile pişmiş 6.8 gr; 1/2 kap pişmiş havuçta 2.8 gr; 30 gram patates cipslerinde 0.6 gr; 2 yemek kaşığı katkısız fıstık ezmesinde 2.4 gr; bilgi vermek için yazılmıştır.
Posa özetle sağlıktır, beden sağlığıdır. Obeziteyi önler, kalp sağlığıdır, bağırsak sağlığıdır, her gün muntazam dışkı yapmaktır, kolesterolü düşürür, kanda şeker seviyelerini düşürür, kilo kaybına yardımcıdır, bağırsak kanserlerini önleyebilir.
