Otizmde dil konuşma terapisi

Otizmde dil konuşma terapisi

Ön görüşme

Çocuğun demografik bilgileri alınır
Hikâye alınır.
Çocuğun bir gün içinde neler yaptığına dair bilgiler toplanır
Sevdiği ve sevmediği aktivitler ya da nesneler sorgulanır
AGTE ve Denver testleri yapılır.
Otizme özel değerlendirme testleri yapılabilir. (CARS vs.)
Aileye iletişimi destekleyecek aktiviteler ve stratejilerle ilgili bilgi verilir.
Değerlendirme sonuçları açıklanır ve terapi planı çizilir.

TERAPİ

Terapide ilk amaç çocuğun ilgisinin bir şekilde çekilmesidir. Dikkatini çeken şey merkezli terapi hazırlanmalıdır. Öncelikle basit komutlar çalışılmalıdır. Al, ver, otur gibi. Bunları çalışırken pekiştireçler kilit noktalardır. Komutları anlamada geriye zincirleme tekniği kullanılmalıdır. Önce fiziksel yardımla başlayıp sonra yavaş yavaş bu yardım azaltılmalıdır.
Çocuğun doğru davranış ve becerileri kazanması için taklit yeteneğine ihtiyaç vardır. Bunun için önce sevdiği oyuncak seslerinden başlanarak, vücut hareketleri, jest mimikler, taşıt sesleri vs. taklit ettirilir. Her yanıt pekiştirilmelidir.
Adlandırma çalışması yaparken ön görüşme sırasında aileden aldığımız bilgiler doğrultusunda çocuğun gündelik yaşantısında sık karşılaştığı objeler bir araya getirilir ve onlardan başlanır. Bunun için önce gerçek obje, sonra fotoğrafları, sonrada çizilmiş materyaller kullanılmalıdır. Gerekirse ipuçları verilmelidir.
Çocuğun çıktıları genişletilmelidir.
Yapılan genişletmelerle her türlü dilbilgisel kavram kazandırılabilir.
Otistik bireyler genelleme aşamasında en büyük problemi yaşadıklarından her terapi sonrası aileye detaylı bilgiler verilip, terapideki çalışmaların evde tekrar edilmesi çok büyük önem taşımaktadır.

ALTERNATİF DESTEKLEYİCİ İLETİŞİM

PICTURE EXCHANGE COMMUNICATION SYSTEM (PECS)

Uygulamalı davranış analizine dayalı alternatif iletişimi sistemidir. Davranışsal yaklaşım esaslıdır.
Normal dil ve gelişim aşamalarına göre planlanmıştır.
18 aydan büyük, nesne istemek için ses kullanmayan, ilginç olaylar karşısında görüş bildirmek için sözcük ya da sözcük benzeri yapılar kullanmayan, taklit edemeyen, alıcı dili zayıf, en az 3 ay süreyle dil ve konuşma terapisi alıp ilerleme sağlanamayan çocuk için önerilir.
Konuşma ve dil becerilerini engellemez, geliştirir.
Öncelikle resim-sembol eşleştirme pekiştireçler kullanılarak öğretilir.
Çocuk klasörden resim seçip iletişim ortağına vererek istediği nesneye ya da etkinliğe ulaşmak amacıyla iletişim başlatır.
İletişim girişiminde bulunmaktan kademeli olarak nesne ve etkinliklerle ilgili görüş bildirmeye kadar oluşan 6 evreden oluşur.

Hazırlayan:Dil ve Konuşma Terapisti Kemal Colay-Nida Şanlı Colay

KAYNAKLAR
Watson, L., Teaching Spontaneous Communication To Autistic And Developmentally Handicapped Children
The National Autistic Society, Autism The Facts
Cohen, D., Autism And Pervasive Development Disorders
Kırcali-İftar, G., Otistik Özellik Gösteren Çocuklara İletişim Becerilerinin Kazadırılması
Kırcaali-İftar, G., PECS Kursu Notları
Kaiser, A., Teaching Functional Communication Skills