Pozisyonel Baş Dönmesi (Kulak Kristallerinin Oynaması)

BENIGN PAROKSİSMAL POZİSYONEL VERTİGO (BPPV)

Bu hastalık adından da anlaşılacağı üzere başın hareketleri ile birlikte ani ortaya çıkan şiddetli baş dönmesi ile karakterizedir. Hastalar genellikle eğilip kalktıklarında ya da yatakta sağdan sola, soldan sağa döndüklerinde birden başlayan ve yaklaşık 30-40 saniye kadar süren çok şiddetli baş dönmesinden yakınırlar. İlk ortaya çıktığında hasta için çok korkutucudur. Hastalar kalp krizi geçirdiklerini ve öleceklerini düşünürler.

BPPV NEDEN OLUR?

Hastalığın altında yatan sebep iç kulaktaki denge organının sakkül kısmında yer alan otokonilerin (halk arasında denge kristalleri olarak bilinmektedir) yerlerinden koparak yarım daire kanalları içerisine düşmeleridir. Kristaller hangi yarım daire kanalı içerisine düşmüşse başın o eksendeki hareketlerinde şiddetli baş dönmesi ortaya çıkar. En sık etkilenen kanal arka yarım daire kanalıdır.

BPPV KİMLERDE GÖRÜLÜR

BPPV her yaş gurubunda görülebilmekle birlikte yaşlı kişilerde daha sık görülür. 65 yaşın üstündeki kişilerde en sık baş dönmesi nedenidir.

BPPV'DE TANI

BPPV'de tanı hastalara spesifik pozisyonların verildiği pozisyonel testler uygulanarak konulur. Bunlardan en sık uygulananı Dix Hall-Pike testidir. Bu testte hasta önce bir sedyeye oturtulur. Başı sağa çevirilir. Sonra baş bu pozisyonu koruyacak şekilde hızla yatırılarak baş bir miktar sedyeden sarkıtılır. Bu arada doktor hastanın göz hareketlerini Frenzel Gözlüğü ya da videonistagmografi ile takip ederek nistagmus adı verilen spesifik göz hareketlerinin ortaya çıkıp çıkmadığını kontrol eder. Sonra hasta tekrar oturur pozisyona getirilir ve baş karşı tarafa çevirilerek test tekrar edilir. Hasta olan kulak tarafında pozisyonla birlikte nistagmus (sıçrayıcı nitelikte hızlı göz hareketleri) ortaya çıkar.

• Dix HallPike Testi
• Roll Testi

BPPV'DE TEDAVİ

Hastalık çoğu zaman kendiliğinden kısa sürede geçer. Ancak bazı hastalarda kendiliğinden iyileşme olmaz. Bu hastaların doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir. BPPV'de en sık uygulanan tedavi repozisyon manevraları yani kristallerin tekrar orijinal yerine gönderildiği manevralardır. Epley Manevrası posterior (arka) yarım daire kanalı BPPV'sinde en sık kullanılan manevradır. Lateral (yan) yarım daire kanalı BPPV'sinde ise sıklıkla Barbekü Manevrası kullanılır. Bu manevralar bir seferde %80-90 oranında hastalığın düzelmesini sağlar. Bazen ikinci ya da üçüncü manevrayı yapmak gerekir ve bu sayede hastaların % 90'nında düzelme sağlanır. Başarısız olunan hastalarda habituasyon egzersizleri uygulanarak sorun büyük oranda çözümlenir. Oldukça nadiren tüm tedavilere rağmen hastalarda düzelme olmayabilir. Bu durumda cerrahi tedaviler gündeme gelir. Cerrahi olarak hastalıklı yarım daire kanalı kapatılabilir ya da hastalıklı taraftaki denge siniri kesilebilir.

• Epley Manevrası (Sağ Kulak): 
• Barbekü Manevrası (Sağ Kulak):

BPPV TEKRARLAR MI?

BPPV tekrarlayabilen bir hastalıktır. Hastaların ilk yıl içinde1/3 ünde, ilk 5 yıl içerisinde ise en az yarısında tekrar BPPV atağı görülmektedir. Ancak bu korkulacak bir durum değildir. Genellikle ilk hastalıkta olduğu gibi düzeltici manevralarla tedavi edilir.