Stres İle Baş Eden Besinler

Stres, çalışma hayatı, aile yaşantısı, sosyal çevre, sınav periyotları gibi günlük hayatımızda yer alan ve bireyin kapasitesini zorlayan taleplerdir aslında ve biz bazen bu talepleri karşılayıp bu dönemi kolay atlatırken bazen karşılayamadığımız zor zamanlardır. Bu stresli zamanlar, vücuda besin alımını olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebildiği gibi vücut vitamin-mineral dengesinde de değişiklikler oluşturabilmektedir. Bazı bireyler stresi daha fazla besin tüketerek yenmeyi tercih ederlerken, bazı bireyler bu dönemde besin tüketimini reddedebilirler. Yapılan çalışmalar stres altındaki bedende kandaki vitamin mineral değerlerinin %32 oranında azaldığını ve stres durumunda azalan vitamin-mineral dengesi ile stres karşısında vücut direncinin kırıldığını göstermektedir.

Stres ile baş eden vitaminler:

• B1 vitamini: Dokuların B1 vitamin depolama kapasitesi sınırlı olduğu için günlük düzenli olarak tüketilmelidir. Yetersizliğinde sinir ve sindirim sistemi bozuklukları görülür. Alkol tüketimi, gebelik, emziklilik, hipertroidizm durumlarında B1 vitamini gereksinmesi artar. En iyi kaynakları: Tam tahıl ürünleri, bulgur, nohut, mercimek ve fasulyedir.
• B12 vitamini: Sindirim sisteminde hastalıklarında B12 vitamini emilimi azalacağı için yetersizlik görülme riskini artar. Yaş ile birlikte sindirim sistemi deforme olduğu için yetersizlik görülme riski yüksektir. B12 vitamini yetersizliğinde unutkanlık, depresyon, yorgunluk gibi sinir sistemi bozuklukları görülmektedir. Besinlere uygulanan yüksek sıcaklık ve pişirme suyunun dökülmesi B12 vitamin kaybını artırır. En iyi kaynakları: Et ve et ürünleri, yumurta ve süt ürünleridir.
• B6 vitamini: Merkezi sinir sisteminin çalışmasında önemli rol oynayan tepkimeleri yönetir. Bağışıklık sistemi için önemlidir. Diyette gebelikte, menopozda, yaşlılıkta protein alımının artığı durumlarda, doğum kontrol hapı kullanan bireylerde B6 vitamini gereksinmesi artar. Işık ve ısı uygulaması ile besinin B6 vitamin içeriği azalır. En iyi kaynakları: Et, balık, bulgur, tam tahıl ürünleri, kuru meyve, pancar, bamya, ıspanak, börülce ve brüksel lahanasıdır.
• Omega-3 yağ asidi: Vücutta sentezlenemeyen beyin hücreleri arası iletişim için elzem olan yağ asitidir. Omega-3 yağ asitlerinden olan DHA, beyin omurilik sıvısında yer alır ve kendini iyi hissetmeye yarayan sinirsel uyarı taşıyıcısı serotoninin öncü maddesidir. Yapılan çalışmalar omega-3 yetersizliği olan bireylerde depresyon eğilimi olduğunu göstermektedir. En iyi kaynakları: Deniz ürünlerinden özellikle somon, tuna balığı, keten tohumu, cevizdir.
• Selenyum: Güçlü antioksidan özelliğe sahip selenyum hücre hasarını önler. Troid hormon metabolizmasında etkilidir. En iyi kaynakları: Mantar fakat besini selenyum içeriği toprağın selenyum içeriğine bağlı olarak değişmektedir. Bu yüzden selenyumdan zengin besinler ile beslenilse bile selenyum gereksinmesi karşılanamayabilir, kan selenyum düzeyi kontrol edilmelidir.
• Magnezyum: Kas ve sinir sisteminde etkindir. Magnezyum yetersizliğinde huzursuzluk, aşırı hassasiyet görülür. Kronik alkol tüketen ve yetersiz protein alan bireylerde magnezyum yetersizliği görülür. Aynı zamanda aşırı protein alan bireylerde de idrar ile magnezyum atımı artmaktadır. En iyi kaynakları: Badem, fıstık, tam tahıl ürünleri, kuru baklagiller, ıspanaktır.